2023 Cilt 42 Sayı 1

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/11452/38722

Browse

Browsing by Author "Bursa Uludağ Üniversitesi/İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi"

Filter results by typing the first few letters
Now showing 1 - 1 of 1
  • Thumbnail Image
    Publication
    Sokrates temsillerinden Platon’un Sokrates’ine: Sokrates’in savunması ve batı siyaset felsefesinin kuruluşu
    (Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-06-15) Mollaer, Fırat; Bursa Uludağ Üniversitesi/İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ; 0000-0002-5415-5281
    Sokrates, felsefe tarihinin en tartışmalı figürlerinden biridir. Sokrates’in felsefesini yazılı bir biçimde geliştirmemiş olması bu tartışmanın en büyük nedenlerinden biri olarak görülmüş ve literatürde bunun yarattığı temsil problemi “Sokrates sorunu” olarak adlandırılmıştır. Sokrates sorunu, tarihsel bir kişi olarak Sokrates’in hakikati üzerine bir kuşkudur ve filozof Sokrates’e kendi yazılı metinlerinden değil ancak onun hakkındaki bazı temsiller aracılığıyla ulaşabileceğimizi ifade eder. Bu durumda Sokrates’in düşüncelerini anlamanın ilk yolu bu temsilleri incelemekten geçer. Literatürde öne çıkan klasik Sokrates temsilleri Aristophanes, Ksenophon ve Platon tarafından üretilmiştir. Aristophanes, Bulutlar komedyasında Sokrates’i doğa ve insan meseleleriyle ilgilenen tehlikeli bir entelektüel olarak resmeder. Ksenophon’un Sokrates’ten Anılar’daki Sokrates temsili, ahlâki bir bilgedir. Platon ise bilinen filozof Sokrates’in ayrıntılı bir portresini ortaya koyar. Bu yazı, Sokrates temsillerini inceledikten sonra, Platoncu metinler arasında Sokrates’in en canlı biçimde tasvir edildiği Sokrates’in Savunması’nı çözümlemeyi amaçlıyor. Bunu yaparken Sokrates’in yargılanması ve ölüme mahkûm edilmesinin nedenlerini felsefî açıdan analiz ediyor. Buna göre, Sokrates’e yönelik politik suçlamaların yan sıra, felsefi açıdan bakıldığında en etkili olan neden, Sokrates’in yarattığı düşünsel dönüşümün varolan Atina polis’i ile çatışmasıdır. Platon’un Sokrates’i ruh, erdem, hakikat ve ölüm gibi kavramlara getirdiği yenilikçi yorumla diğer temsillerden farklılaşan bir “filozof” portresi geliştirir. Sokrates, bu kavramlara “felsefe”nin dönüşümcü aşısını yaptıkça krizdeki Atina polis’inin düzenini bozan tehlikeli bir figür olarak görülmüştür. Dolayısıyla yargılamanın felsefi arka planı, özellikle ruh, erdem ve hakikat kavramlarının yeni bir toplumsal tip olarak filozof tarafından öne sürülmesi açısından incelenmelidir.