Browsing by Author "Candoğan, Burak Nazmi"
Now showing 1 - 19 of 19
- Results Per Page
- Sort Options
Item Bursa Karacabey Ovasında son 25 yılda değişen bitkisel üretim deseni ve sulama uygulamalarının uzaktan algılama ve ET haritalama tekniği ile değerlendirilmesi(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2018-02-26) Köksal, Eyüp Selim; Çetin, Sakine; Demir, Ali Osman; Tunca, Emre; Candoğan, Burak Nazmi; Aslan, Ş. Tülin Akkaya; Bursa Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Biyosistem Mühendisliği Bölümü.; 0000-0003-3409-6680; 0000-0001-6869-9602; 0000-0001-9898-5685; 0000-0001-5129-8642Tarımsal üretimde bitki deseni, sulama ve gübreleme gibi konularda alınan kararlar, sosyoekonomik koşullar, tarımsal alt yapı olanakları ve teknolojik değişimler doğrultusunda bir yıldan diğerine farklılık gösterebilmektedir. Karacabey Ovası hem Marmara Bölgesi hem de Türkiye için önemli düzeyde tarımsal üretim potansiyeline sahip ovalardan birisidir. Yakın geçmişte ovanın üretim potansiyelinin arttırılmasına yönelik sulama ve arazi toplulaştırması gibi önemli tarımsal alt yapı yatırımları gerçekleştirilmiştir. Tarım alanlarının izleme ve değerlendirilmesinde, uzaktan algılama teknikleri, örneklemeye dayalı tekniklere göre, daha etkili, ucuz ve pratiktir. Bu çalışmada, 1990- 2015 yılları arasında Karacabey Ovası’na ait, Landsat 5 TM ve Landsat 8 uydu görüntüleri işlenerek, vejetasyon ve evapotranspirasyon (ET) durumunu temsil eden haritalar hazırlanmıştır. Aynı dönemlere ait görüntüler kendi içerisinde değerlendirilerek, Karacabey Ovası’nda söz konusu zaman diliminde sulama suyu kullanım durumu ve bitkisel üretim desenindeki genel değişimler değerlendirilmiştir.Item Çanakkale koşullarında farklı su uygulama düzeylerinin bodur kiraz yetiştiriciliğinde verim öncesi vejetatif gelişime ve bitki su tüketimine etkisinin belirlenmesi(Uludağ Üniversitesi, 2003-07-11) Candoğan, Burak Nazmi; Yazgan, Senih; Uludağ Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü/Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı.Araştırma, Çanakkale koşullarında farklı su uygulama düzeylerinin Gisela-5 bodur kiraz anacı üzerine aşılı Ziraat 900 kiraz çeşidi yetiştiriciliğinde verim öncesi vejetatif gelişime ve bitki su tüketimine etkisinin belirlenmesi amacıyla 2001 ve 2002 yıllan arasında 2 yıl süreyle Alara Tarım Ürünleri San. Tic. AŞ.' nin 750 dekarlık Çanakkale/Bayramiç Kiraz Plantasyonu' nda yürütülmüştür. Parsellere uygulanan sulama suyu miktarının belirlenmesinde A sımfi buharlaşma kabından yararlanılmıştır. Her sulama aralığında oluşan toplam buharlaşma miktarı konulara göre 0.50, 0.75, 1.00, 1.25 ve 1.50 olarak belirlenen kap katsayılanyla çarpılarak verilmesi gereken su miktarı belirlenmiştir Her iki yıl için bitki vejetatif gelişim parametreleri ölçüm sonuçlarına göre yapılan varyans analizi sonuçlarında taç alanı dışındaki tüm parametrelerde konular arasında istatistiksel açıdan önemli forklıhklar olduğu saptanmıştır. Yapılan Duncan testi sonuçlarına göre K4 konusu (A sınıfı kaptan ölçülen buharlaşma miktarının % 125' i kadar sulama suyu uygulama) en yüksek bitki boyu, en büyük gövde kesit alanı ve en büyük taç hacmi grubunu oluşturmuştur. İki yaşlı bodur kiraz ağaçlarına, K4 konusuna göre denemenin ilk yılında 864.7 mm sulama suyu uygulanmış ve mevsimlik su tüketimi 848.74 mm olmuştur. En yüksek aylık ort. bitki su tüketimi ise 257.32 mm ile Ağustos aymda meydana gelmiştir ve bu aya ait bitki katsayısı (ko) 1.58' dir. Üç yaşlı bodur kiraz ağaçlarına ise, denemenin ikinci yılında 783.3 mm sulama suyu uygulanmış ve mevsimlik su tüketimi 839. 1 8 mm bulunmuştur. Bu yıl için en yüksek aylık ort. bitki su tüketimi ise 254.82 mm ile Temmuz aymda meydana germiş ve bu aya ait bitki katsayısı (ko) 1.48' dir.Publication Chlorophyll response to water stress and the potential of using crop water stress index in sugar beet farming(Springer India, 2022-08-04) Yetik, Ali Kaan; Candoğan, Burak Nazmi; CANDOĞAN, BURAK NAZMİ; Bursa Uludağ Üniversitesi/Tıp Fakültesi/Biyosistem Mühendisliği Anabilim Dalı.; AAH-3102-2021Field experiments were conducted in 2019 and 2021 growing seasons to evaluate the chlorophyll readings and crop water stress index (CWSI) response to full and deficit irrigation for drip-irrigated sugar beet (Beta vulgaris L.) under sub-humid climate of Bursa, Turkey. In addition, the changes of soil water content under different irrigation treatments and statistical relationships between chlorophyll and CWSI values and ETc, root yield and sugar yield were investigated. Experiments were carried out in a completely randomized blocks design with three replications. Irrigations were scheduled based on the replenishment of 100 (S1), 66 (S2), 33 (S3), and 0% (S4) of soil water depletion within the soil profile of 0-90 cm using 7 day irrigation intervals. Lower and upper baselines obtained by measurements based on the canopy temperature from the treatments full irrigated and non-irrigated were used to calculate CWSI. The variations in CWSI values were consistent with the variations of seasonal soil water contents induced by the different irrigation practices. CWSI values generally varied between 0 and 1 throughout the experimental periods. In 2019, seasonal mean chlorophyll readings varied between 203.3 and 249.1, and mean CWSI values varied between 0.12 and 0.85. In 2021, seasonal mean chlorophyll readings varied between 232.7 and 259.3 and mean CWSI values between 0.19 and 0.89. Unlike chlorophyll values, CWSI decreased with increased irrigation water amount. In both years, statistically significant relationships were determined between chlorophyll readings and CWSI and ETc, root yield and sugar yield. The greatest root yield was achieved with a seasonal mean CWSI value of 0.12. An exponential equation determined as "Root Yield = 10.804e(-1,55CWSI)" between seasonal average CWSI values and root yield can be used for estimation of root yield in sugar beet farming. The mean CWSI values determined by infrared thermometer technique can be used in determination of crop water stress and irrigation scheduling of sugar beet cultivation under sub-humid climatic conditions.Item Deficit irrigation effects on lettuce (Lactuca sativa var. Olenka) yield in unheated greenhouse condition(Wfl Publication, 2008-04) Yazgan, Senih; Ayaş, Serhat; Demirtaş, Çidem; Büyükcangaz, Hakan; Candoğan, Burak Nazmi; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü.; Uludağ Üniversitesi/Yenişehir İbrahim Orhan Meslek Yüksek Okulu/Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü.; AAH-2934-2021; C-4137-2019; 14022195900; 25031127400; 15847626100; 6504449925; 14021271200This study was conducted to determine effect of deficit irrigation on yield for lettuce grown under unheated greenhouse condition. The research was carried out at the Agricultural Research Station of Yenisehir High School of Uludag University in Bursa, Turkey, in 2007. In the study, water was applied to lettuce as 100, 75, 50, 25 and 0% (as control) of evaporation from a Class A Pan corresponding to 2 day irrigation frequency. Irrigation water applied to crops ranged between 51.4 and 484.5 mm, and water consumption ranged between 78 and 511 mm. There were significant differences between treatments in yield, plant height, head diameter, dry matter and mean leaf number. The highest yields were 15.10 and 12.05 t ha(-1) for the KIcp and K2(cp) treatments, respectively. Crop yield response factor (k(y)) was found as 1.096. The highest values for water use efficiency (WUE) and irrigation water use efficiency (IWUE) were found to be 2.96 and 2.70 kg mm(-1) for the K2(cp) treatment. Under the conditions that water resources are scarce, it can be recommended that K2(cp) treatment is most suitable as a water application level for lettuce irrigation by drip irrigation under unheated greenhouse condition.Item Deficit irrigation of soya bean [Glycine max (L.) Merr.] in a sub-humid climate(Wiley, 2008-06) Sincik, Mehmet; Candoğan, Burak Nazmi; Demirtaş, Çiğdem; Büyükcangaz, Hakan; Yazgan, Senih; Göksoy, Abdurrahim Tanju; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarla Bitkileri Bölümü.; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü.; 0000-0002-0012-4412; AAH-1811-2021; AAH-2934-2021; AAG-9296-2021; 23989507900; 6504449925; 14021271200; 14022195900; 6603101276; 15847626100An experiment was conducted to investigate the influence of different levels of water deficit on yield and crop water requirement of soya beans in a sub-humid environment (Southern Marmara region, Bursa, Turkey) in 2005 and 2006. One full-irrigated treatment (T-1), one non-irrigated treatment (T-5) and three different deficit irrigation (T-2 = 25 % water deficit, T-3 = 50 % water deficit, T-4 = 75 % water deficit) treatments were applied to 'Nova' soya bean planted on a clay soil. Non-irrigated and all deficit irrigation treatments significantly reduced biomass and seed yield and yield components. The full-irrigated (T-1) treatment had the highest yield (3760 kg ha(-1)), while the non-irrigated (T-5) treatment had the lowest yield (2069 kg ha(-1)), a 45.0 % seed yield reduction. T-2, T-3 and T-4 deficit irrigation treatments produced 11.7-27.4 % less seed yield than the T-1 treatment. Harvest index showed less and irregular variation among irrigation treatments. Both leaf area per plant and leaf area index were significantly reduced at all growth stages as amount of irrigation water was decreased. Evapotranspiration increased with increased amounts of irrigation water supplied. Our results indicate that higher amounts of irrigation resulted in higher seed yield, whereas water use efficiency and irrigation water use efficiency values decreased when irrigation amount increased.Item Determination of water use and water stress of cherry trees based on canopy temperature, leaf water potential and resistance(Lithuanian Research Centre Agriculture & Forestry, 2010) Köksal, Eyüp Selim; Yıldırım, Yusuf Ersoy; Candoğan, Burak Nazmi; Yazgan, Senih; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Biyosistem Mühendisliği Bölümü.; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü.; 14021271200; 14022195900This study was carried out in sub-humid climate conditions of Bursa, Turkey during the 21(st)-22(nd) of August, 2004. The main objectives were to develop baselines of graph, which is necessary for the calculation of crop water stress index (CWSI) and estimation of evaporation (E) from cherry trees to the air based on crop monitoring data. Two different irrigation water levels (T-1 water stressed and T-2 fully irrigated) were used. Besides canopy temperature, canopy resistance (r(c)) and leaf water potential (LWP) were measured. Diurnal measurements were made from 6:50 a.m. (sunrise) to 7:40 p.m. (sunset). Experimental lower base lines and theoretical upper base lines of the basic graphic of CWSI were determined. Instantaneous E values were calculated and cumulative daily E (E-cum) and daily E (E-d) calculated by converting only one instantaneous E to the daily E were defined. Although CWSI values of T-1 were raised from sunrise to midday, CWSI values of T-2 were close to zero throughout the measurement days. E-cum and E-d values were very similar, thus converting instantaneous E values to daily basis could be used. Significant relationships were determined between CWSI - E and CWSI - LWP for T-1 treatments. Relationships of CWSI - E, and CWSI - LWP were non-significant or poor for T-2 treatment due to the non-fluctuated trend of CWSI. According to the statistical analysis, linear relationships between E and LWP were significant for both water stressed and fully irrigated conditions.Item The effects of different irrigation levels on vegetative growth of young dwarf cherry trees in a sub-humid climate(Pakistan Botanical, 2010-10) Candoğan, Burak Nazmi; Yazgan, Senih; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarım Ekonomisi Bölümü.; AAH-3102-2021; 14021271200; 14022195900In this study, the effects of different irrigation treatments on evapotranspiration and vegetative growth parameters such as plant height, trunk cross-sectional area, volume of trees and branch cross-sectional area of 'Z-900'/Gisela-5 young dwarf cherry trees were investigated in a sub-humid climate during 2001-2002. Four irrigation treatments (T-1, T-2, T-3 and T-4) were applied based on different percentages of Class A Pan evaporation (50%, 75%, 100% and 125%). Seasonal crop evapotranspiration (ETc) values at applied irrigation water levels varied from 327 to 656 mm and from 354 to 733 mm for 2001 and 2002, respectively. While the difference between water levels was 25%, the difference in evapotranspiration for water levels was found to be 21-30%. Maximum average values of vegetative growth parameters area were obtained in T-4 treatment in each experimental year. Although the amount of irrigation water for treatments increased, values of vegetative growth parameters didn't indicate a proportional change.Item FAO AquaCrop modeli kullanılarak farklı sulama programı koşullarında patates bitkisinde verim tahmini(Uludağ Üniversitesi, 2016-06-16) Beyhan, Derya; Candoğan, Burak Nazmi; Uludağ Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü/Biyosistem Mühendisliği Anabilim Dalı.AquaCrop, 2009 yılında Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından geliştirilmiş tam, kısıntılı, destekleyici sulama koşulları ve doğal koşullarda bitki gelişimini ve gelişim sonunda elde edilebilecek verimi tahminleyen bir simülasyon modelidir. AquaCrop'un gelişim esası su odaklıdır. Model, bitki su tüketimi ve verimin tahminlenmesinde, atmosfer, bitki, toprak, ve yönetim (sulama, gübreleme vb.) bileşenlerini girdi olarak kullanmaktadır. Model, bitki su tüketiminin tahminlenmesinde bitki terlemesi ve topraktan buharlaşmayı ayırmakta ve bitki gelişiminin simüle edilmesinde yaprak alan indeksi yerine örtü yüzdesi parametresini kullanarak sonuca ulaşmaktadır. Bu çalışmada, uzun yıllar aylık iklim verileri ve Güney Marmara Bölgesinde geniş çaplı yetiştiriciliği yapılan Hermes patates çeşidine ait veriler kullanılarak damla sulama yöntemi altında iki farklı tam sulama programı oluşturulmuş ve meyve verimi AquaCrop modeli ile tahminlenmiştir. İlk sulama programında (S1) sulama zamanı, stomaların kapanmaya başladığı toprak suyu tüketim seviyesinde su uygulanacak şekilde belirlenmiştir. Sulama miktarı ise, toprakta tüketilen su her sulamada tarla kapasitesine çıkarılacak şekilde planlanmıştır. İkinci sulama (S2) topraktaki su S1 sulama programında belirtilen kritik düzeyin yarısına düşünce tarla kapasitesine kadar su uygulanacak şekilde planlanmıştır. Gözlenen sonuçlar doğrultusunda suyun tasarruflu kullanımı bakımından S1 sulama programı öne çıkmıştır. Verim değerlerinin yakınlığı ise modele aktarılan bitki gelişim değerlerinin aynı olmasından kaynaklanmaktadır.Item Genç kiraz ağaçlarında (Prunus avium) farklı sulama programlarının vejetatif gelişme parametreleri ve bitki su tüketimi üzerine etkileri(Uludağ Üniversitesi, 2004) Yazgan, Senih; Büyükcangaz, Hakan; Demirtaş, Çiğdem; Candoğan, Burak Nazmi; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü.İki yıl süren bu çalışmada, ağaç altı mikro yağmurlama sulama yöntemiyle sulanan Mazzard anacı üzerine aşılı Ziraat-900 çeşidi genç kiraz ağaçlarında, farklı sulama programlarının verim öncesi vejetatif gelişme parametreleri ve bitki su tüketimi üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Çalışmada, A sınıfı kaptan ölçülen buharlaşma miktarının % 50, % 75, % 100, % 125 ve % 150’si kadar sulama suyu uygulanmıştır. Farklı sulama programlarının, bitki boyu, aşı noktasının 20 cm üzerindeki gövde kesit alanı ve taç hacmi üzerine etkileri, taç alanı dışında istatistiksel olarak P<0.01 düzeyinde önemli bulunmuştur. Çalışmanın yürütüldüğü 2001 ve 2002 yılı ortalama değerlerine göre, en büyük bitki boyu, gövde kesit alanı ve taç hacmi, A sınıfı kaptan ölçülen buharlaşma miktarının % 150’si kadar sulama suyu uygulanan konuda elde edilmiştir. Farklı su uygulama düzeylerine göre, ölçülen bitki su tüketimi (ETc) değerlerinin, 2001 ve 2002 yıllarında, sırasıyla 365.0-1017.0 mm ve 447.0-983.0 mm değerleri arasında değişim gösterdiği belirlenmiştir.Item İkinci ürün susamda (Sesamum indicum L.) kısıntılı sulamanın verim ve kalite özellikleri üzerine etkisi(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2021-01-29) Kumraltekin, Emir Doğan; Candoğan, Burak Nazmi; Bursa Uludağ Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü/Biyosistem Mühendisliği Anabilim Dalı.; 0000-0001-6410-8385Bu tez çalışması, ikinci ürün susam bitkisinin (Sesamum indicum L.) damla sulama yöntemi ile uygulanan kısıntılı sulama altında su-verim ilişkilerini, verim ve kalite bileşenlerinin tepkilerini incelemek amacıyla, yarı-nemli iklime sahip Bursa’da yapılmıştır. Denemede 5 farklı sulama konusu seçilmiş olup bitki kök bölgesindeki nem düzeyi her 7 günde bir gözlemlenerek topraktaki mevcut nemi tarla kapasitesine ulaştırmak için gerekli suyun %100’ünün uygulanması (S1), S1 konusu için uygulanan suyun %75’i (S2), S1 konusu için uygulanan suyun %50’si (S3), S1 konusu için uygulanan suyun %25’i (S4) ve susuz konu (S5) şeklinde programlanmıştır. Deneme, tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekrarlı olarak uygulanmıştır. Çalışmada yerli tescil olan “Muganlı-57” susam çeşidi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; sulama konuları dikkate alınarak uygulanan sulama suyu miktarları 127,0-354,7 mm arasında gerçekleşmiştir. Bitki su tüketimi değerleri ise 246,0-449,5 mm arasında bulunmuştur. Tane verimi değerleri 76,3-189,2 kg da-1, bitki boyuna ilişkin değerler 91,0-140,8 cm, ilk kapsül yüksekliği değerleri 43,7-60,9 cm, yan dal sayısı değerleri 1,2-3,6 adet bitki-1, kapsül sayısı değerleri 40,3-59,3 adet bitki-1, kapsüldeki tane sayısı 47,3-61,3 adet kapsül-1, bin tane ağırlığı 2,97-3,87 g, protein oranı %18,6-20,4, protein verimi 15,5-35,8 kg da -1, yağ oranı %56,3-62,6 ve yağ verimi ise 43,0-109,9 kg da -1 olarak bulunmuştur. Araştırmada mevsimlik verim tepki etmeni (ky) 1,28 olarak belirlenmiştir. Susam bitkisinin su kullanım etkinliği (WUE), 0,31-0,43 kg m-3 mm arasında bulunmuştur. Sulama suyu kullanım etkinliği (IWUE) ise 0,50-0,57 kg m-3 arasında değişmiştir. Sonuç olarak, ikinci ürün susam bitkisinde en yüksek tane verimine (189,2 kg da-1) ulaşmak için S1 sulama konusu sulama programı olarak önerilebilir. Bölgede su kaynaklarının kısıtlı olması koşulunda, WUE ve IWUE değerleri dikkate alınarak S2 konusu (%25 su kısıntısı) su tasarrufu açısından sulama programı olarak tercih edilebilir. Fakat bu koşulda, tane veriminde önemli düzeyde yaklaşık %10,7’lik bir düşüş olabileceği ve kısıntılı sulama işletmeciliğinin oldukça dikkatli planlanması gerektiği söylenilebilir.Publication Irrigation level and nitrogen rate affect evapotranspiration and quality of Perennial Ryegrass (Lolium perenne)(Friends Science, 2015-01-01) Candoğan, Burak Nazmi; Bilgili, Uğur; Yazgan, Senih; Açıkgöz, Esvet; CANDOĞAN, BURAK NAZMİ; BİLGİLİ, UĞUR; Yazgan, Senih; Açıkgöz, Esvet; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Biyosistem Mühendisliği Bölümü.; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarla Bitkileri Bölümü.; AAH-3102-2021; AAH-1539-2021; GII-3222-2022; CBK-0678-2022This study examined the effects of different irrigation levels and nitrogen rates on perennial ryegrass (Lolium perenne L.) evapotranspiration and quality in a sub-humid climate over a two-year period (2007-2008). Nitrogen treatment (25 kg N ha(-1); N-1 and 50 kg N ha(-1); N-2) varied among main plots and irrigation levels (25%; I-1, 50%; I-2, 75%; I-3, 100%; I-4 and 125%; I-5 of the Class A pan evaporation) by subplot. Irrigation was performed at 3-day intervals during May-September using a pop-up sprinkler irrigation system, and N applied as a monthly rate during the irrigation period. Seasonal turfgrass evapotranspiration was found to vary by treatment from 309-1178 mm in 2007 and from 379-1097 mm in 2008. Turfgrass visual color, quality and clipping yield were shown to decrease significantly with decreases in irrigation water and N fertilizer. The study findings demonstrated that under a non-limiting water supply, irrigation could be decreased by adjusting N fertilizer rates according to turfgrass visual color and quality and that N1I4 or N2I3 treatments can maintain acceptable turfgrass visual color and quality under sub-humid climatic conditions.Item Marmara Bölgesinde referans bitki su tüketiminin alansal ve zamansal değişimi(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2021-08-02) Arabi, Charifa; Candoğan, Burak Nazmi; Bursa Uludağ Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü/Biyosistem Mühendisliği Anabilim Dalı.; 0000-0003-4365-463XSon yıllarda küresel ısınma ve iklim değişikliği, hızlı nüfus artışı, sanayileşme ve sürdürülebilir gıda üretiminin sağlanması, su kaynaklarının etkin bir şekilde kullanılmasını gerekli kılmıştır. En büyük su kullanıcısı ise tarımdır. Referans bitki su tüketimi (ETo) tarımsal su yönetiminde, sulama projeleri ve sulama programlarının hazırlanmasında önemli bir role sahiptir. Bu çalışmada, Marmara Bölgesinde bulunan 18 meteoroloji istasyonu için 1990-2020 yılları arası aylık iklim verileri kullanılarak FAO Penman-Monteith yöntemi ile yıllık toplam ETo değerleri tahmin edilerek alansal ve zamansal değişimleri değerlendirilmiştir. Bu amaçla, her bir istasyon için parametrik olmayan Mann-Kendall testi ve Sen yöntemi kullanılarak yıllık toplam ETo eğilimleri belirlenmiş ve coğrafi bilgi sistemleri (CBS) Ter Mesafe Ağırlıklı (IDW) enterpolasyon yöntemi kullanılarak ta ETo haritaları hazırlanmıştır. Bu çalışmanın sonuçlarına göre, yıllık toplam ETo değerleri 742,3-1440,7 mm arasında değişim göstermiştir. ETo eğilim analizlerine göre, Edirne, Kocaeli, Sakarya, Bozcaada, Çanakkale, Kırklareli, Uzunköprü, Tekirdağ, İpsala ve Dursunbey istasyonları için istatistiksel olarak önemli artış eğilimleri belirlenirken, Kumköy-Kilyos ve Keles istasyonları için eğilimler önemli düzeyde azalan yönde olmuştur. Bununla birlikte, Bandırma, Bursa, Şile, Florya ve Gönen istasyonları için gerçekleşen ETo artış eğilimleri ile Bilecik için belirlenen azalış eğilimi istatistiksel olarak önemli olmamıştır. Yıllık ortalama ETo haritası değerlendirildiğinde, Marmara Bölgesi’nin batı kesimlerinde (Edirne’nin güneyi, Balıkesir’in batısı ve Çanakkale) ETo yüksek değerlere ulaşmış, bölgenin kuzey kesimlerinde Kırklareli ve Tekirdağ’ın doğusunda ve bölgenin doğu kesimlerinde İstanbul’un doğusu, Kocaeli ve Sakarya’da ETo değerleri düşmüştür. Ayrıca Kırlareli, Tekirdağ’ın doğusu, Kocaeli ve Sakarya’da uzun yıllar ortalama ETo değerleri düşük bulunurken, bu illerde ki meteoroloji istasyonları verilerinden hesaplanan yıllık toplam ETo değerlerinde istatistiksel olarak önemli düzeyde artış eğilimleri belirlenmiştir.Item Pamukçu ve Aslıhantepecik Ovası sulamasında sulama performansının değerlendirilmesi(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-01-07) Balaban, Elif; Candoğan, Burak Nazmi; Bursa Uludağ Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü/Biyosistem Mühendisliği Anabilim Dalı.; 0000-0003-1383-2773Bu çalışmada Balıkesir ilinde bulunan Balıkesir Sulama Birliği’ne bağlı Pamukçu ve Aslıhantepecik Ovası Sulaması sulama performansı 2016-2018 yılları için değerlendirilmiştir. Performans değerlendirmesinde Sulama ve Drenajda Uluslararası Teknoloji ve Araştırma Programı (IPTRID) tarafından önerilen su kullanım, mali ve bitkisel üretim performansı başlıkları altında, toplam 15 adet performans göstergesinden yararlanılmıştır. Yapılan hesaplamalara göre, birim alana dağıtılan yıllık sulama suyu miktarı 7 888,61-9 859,57 m3 /ha, birim sulanan alana dağıtılan yıllık sulama suyu miktarı ortalaması 13 202,42 m3 /ha, yıllık su temini oranı 1,37-1,70, sulama oranı %65,32- 67,06, yatırımın geri dönüşüm oranı %71,65-93,46, birim alana düşen toplam işletme–bakım– yönetim masrafı ortalaması 321,45 TL/ha, su dağıtımında istihdam edilen her bir kişiye düşen toplam masraf 22 426,07-33 866,17 TL/kişi, su ücreti toplama performansı %73,81-83,07, birim alana düşen personel sayısı 2,7-3,2 kişi/1000 ha, birim sulama suyuna karşılık elde edilen ortalama gelir 0,027 TL/m3 , yıllık toplam tarımsal üretim miktarı 94 530,71-129 667,535 ton, yıllık toplam tarımsal üretim değeri 34 099 273-43 536 755 TL, birim sulama alanına karşılık elde edilen gelir 7 688,67-9 830,13 TL/ha, sulanan birim alana karşılık elde edilen gelir 11 769,64-14 809,03 TL/ha, şebekeye alınan birim sulama suyuna karşılık elde edilen gelir 0,91-1,24 TL/m3 olarak bulunmuştur. Yapılan çalışma sonucunda sulama şebekesinin başarılı bir performans gösterdiği söylenebilir.Item Quality and yield response of soybean (Glycine max L. Merrill) to drought stress in sub-humid environment(Academic Journals, 2010-10-11) Demirtaş, Çiğdem; Yazgan, Senih; Candoğan, Burak Nazmi; Sincik, Mehmet; Büyükcangaz, Hakan; Göksoy, Abdurrahim Tanju; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü.; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Tarla Bitkileri Bölümü.; 0000-0002-0012-4412; AAG-9296-2021; AAH-2934-2021; AAH-1811-2021; 15847626100; 14022195900; 14021271200; 23989507900; 6504449925; 6603101276The aim of the study was to determine the response of soybean [Glycine max (L.) Merr.] to drought at various stages of development in a sub-humid environment of Turkey. Drought-stress treatments was applied to plants in 2005 and 2006 by withholding irrigation at six critical stages: completely vegetative (fifth trifoliate) (T-2), flowering (T-3), podding (T-4), seed fill (T-5), full bloom + podding (T-6), and podding + seed fill (T-7). Growth and production was compared in each treatment to full irrigated (T-1) and non-irrigated (T-8) controls. Each drought treatment reduced shoot biomass and seed yield compared to well-watered plants, but only non-irrigated plants or plants droughted at vegetative or flowering stages produced fewer seed pods and seeds. Seed protein and oil content was highest among treatments when plants were droughted during the seed filling stage. Yield increased exponentially with crop water use and ranged from 2.1 - 2.5 tons ha(-1) in non-irrigated plants to 3.5 - 4.0 tons ha(-1) in the well-watered controls. However, plants droughted during the vegetative stage of development produced the highest yield per unit of irrigation water applied (that is, irrigation water use efficiency). This research results will be useful for maximizing soybean production and/or seed quality when irrigation water is limited.Item Şeker pancarında (Beta Vulgaris L.) su-verim ilişkilerinin ve bitki su stres indeksi (CWSI) kullanılarak sulama zamanının belirlenmesi(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2021-01-08) Yetik, Ali Kaan; Candoğan, Burak Nazmi; Bursa Uludağ Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü/Biyosistem Mühendisliği Anabilim Dalı.; 0000-0003-1372-8407Bu çalışma yarı nemli iklim koşullarında, damla sulama yöntemiyle sulanan şeker pancarı bitkisinde, su-verim ilişkilerinin belirlenmesi ve sulama zamanın planlanmasında bitki su stres indeksi kullanım olanaklarının araştırılması amacıyla 2019 yılı yetiştiricilik döneminde yürütülmüştür. Araştırmada 4 farklı sulama konusu oluşturulmuştur. Bu konulardan; S1: Gelişme dönemi boyunca her 7 günde bir 0–90 cm toprak derinliğinde tüketilen suyun tamamının, S2: S1 konusu için belirlenen su miktarının 2/3’ünün ve S3: S1 konusu için belirlenen su miktarının 1/3’ünün deneme parsellerine uygulandığı, S4 ise sulama suyu uygulanmayan (susuz) konu şeklinde oluşturulmuştur. Deneme, tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekrarlı olarak planlanmıştır. Çalışmada, konulara göre uygulanan sulama suyu miktarları 135,0 mm ile 750,3 mm arasında, bitki su tüketimi değerleri ise 362,3 mm ile 896,9 mm arasında değişmiştir. Araştırma sonucunda incelenen verim, verim bileşenleri ve kalite özelliklerinin tamamında farklı sulama düzeylerinin etkisi p<0.01 düzeyinde önemli bulunmuştur. Elde edilen ortalama yumru verimleri 8,6 ton da-1 ve 2,9 ton da-1 arasında değişirken, en yüksek yumru verimi değerleri tam sulama konusunda (S1), en düşük yumru verimi değerleri ise susuz konuda (S4) bulunmuştur. Mevsimlik verim tepki etmeni (ky) 1,09 olarak belirlenmiştir. Bitki su stres indeksinin konulara göre sezonluk ortalama değerleri S1 S2, S3 ve S4 konuları için sırasıyla 0,12, 0,28, 0,51 ve 0,85 olarak saptanmıştır. Araştırma sonucunda şeker pancarı yetiştiriciliğinde sulama zamanı planlamasında bitki su stresi indeksinin kullanabileceği sonucuna varılmıştır. Ayrıca belirlenen su ve sulama suyu kullanım etkinlikleri göz önünde bulundurulduğunda; suyun kısıtlı ve/veya su ücretlerinin yüksek olduğu yerlerde, dekarda ortalama 1 ton yumru verimi kaybına karşılık %27,3’lik bir su tasarrufu sağlaması sebebiyle S2 konusu sulama programı olarak önerilmiştir. Bu koşulda, 0,28 değeri ise sulamaya başlanacak eşik CWSI değeri olarak kullanılabilir.Item Soya fasulyesinin su-verim ilişkileri(Uludağ Üniversitesi, 2009-06-23) Candoğan, Burak Nazmi; Yazgan, Senih; Uludağ Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü/Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı.Bu çalışma, soya fasulyesinin (Glycine max L. Merril) su-verim ilişkilerini belirlemek amacıyla, yarı-nemli bir iklime sahip Güney Marmara Bölgesinde, iki yıl süreyle yürütülmüştür. Kurulan arazi denemesi toprak su içeriğine dayalı tam su, farklı düzeylerde kısıntılı su ve susuz uygulamalarını kapsamaktadır. Kısıntılı sulama konuları soya fasulyesinin vejetatif gelişme, çiçeklenme, bakla oluşumu ve tane gelişimi dönemlerine göre düzenlenmiştir. Sulama suyu damla sulama yöntemi ile uygulanmıştır.Araştırma sonucunda, soya fasulyesinde, deneme konularının tane verimi ve verim bileşenleri üzerine etkileri P<0.01 düzeyinde önemli bulunmuştur. En yüksek mevsimlik su tüketimi ve verim, araştırmanın her iki yılında tam su uygulanan konuda ölçülmüştür. Bununla birlikte, oransal su tüketimi eksilişi ile oransal verim azalışı arasındaki doğrusal regresyon analizlerine göre soya fasulyesi suya en çok bakla oluşumu ve tane gelişim dönemlerinde duyarlıdır.Sonuç olarak, soya fasulyesi yetiştiriciliğinde yarı-nemli iklim koşulunda vejetatif gelişme döneminde su eksikliği verim üzerinde belirleyici değildir. En yüksek verim için diğer gelişme dönemlerinde su eksikliği oluşturulmamalıdır.Item Yarı-nemli iklim koşullarında sürdürülebilir su yönetimi için derin öğrenme kullanılarak referans bitki su tüketiminin tahmin edilmesi(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2021-07-12) Saleh, Abdelrahman Amr Ali Rabie Elsayed; Candoğan, Burak Nazmi; Bursa Uludağ Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü/Biyosistem Mühendisliği Anabilim Dalı.; 0000-0003-4304-1075Su kaynaklarının sürdürülebilirliği, iyi bir sulama planlaması ve programlamasında Referans Evapotranspirasyonun (ETo) son derece doğru bir şekilde tahminine bağlıdır. Sürdürülebilirliğe ulaşmak için, Derin Öğrenme (DÖ) gibi modern teknolojiler kullanılmaktadır. Bu çalışmanın, günlük ETo tahmininde DÖ yöntemleri kullanılarak modeller geliştirilmesi ile tarımda yapay zekâ kullanımı alanına bilimsel olarak katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Çalışmanın amacı, günlük ETo tahmin etmede DÖ ÇKA, 1D-CNN, LSTM, Bi-LSTM ve Hibrit mimarilerini test ederek en iyi mimari tipinin belirlenmesi, sınırlı parametreler olduğu durumlarda ETo değerini iyi düzeyde tahmin etmek için meteoroloji parametrelerinin seçilebilmesi olmuştur. Son olarak ETo tahmininde yüksek doğruluk elde etmek için kullanılması gereken en az veri miktarının ve az veri miktarı kullanılması durumunda en iyi mimarinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Günlük ETo tahmin etmek için meteoroloji parametrelerinden 22 veri kombinasyonu oluşturularak 93 farklı DÖ mimarisi K-katlamalı yöntemi kullanılarak test edilmiştir. FAO Penman-Monteith yöntemiyle tahmin edilen ETo değerleri, DÖ modellerinden çıkan sonuçların karşılaştırılmasında kullanılmıştır. ETo tahmin etmede DÖ mimarileri türlerinin performansları değerlendirildiğinde, en yüksek ve dengeli performansları hibrit mimarileri sonrasında 1D-CNN mimarileri göstermişlerdir. En düşük ve dengesiz performans ise ÇKA mimarilerinde belirlenmiştir. Tekrarlayan sinir ağı yapısına ait LSTM ve Bi-LSTM mimarilerinin ikisi de iyi performanslıdır, ayrıca ikisinin performansı arasında büyük bir fark yoktur, ancak Bi-LSTM, LSTM’den çok hafif farkla iyidir. Herhangi bir DÖ mimarisi ile yüksek verimli ETo tahmin etmek için mevcut olan meteoroloji parametreleri seçilirken; öncelikle ortalama sıcaklık veya minimum-maksimum sıcaklık ve güneş süresinin diğer parametrelere göre tercih edilmesi gerektiği bulunmuştur. Buna bağlı olarak, ETo tahmin etmede en iyi tek, iki ve üç parametreden oluşan veri kombinasyonları; sıcaklık, sıcaklık-güneş süresi, sıcaklık-güneş süresi-rüzgâr hızıdır. Son olarak, beş tür DÖ mimarisinde, modellerin eğitiminde kullanılan veri miktarının 1 ile 26 yıl arasında değiştirilmesi, 5 yıllık günlük ETo tahminini önemli ölçüde etkilememiş, ayrıca az veri miktarı kullanıldığında Hibrit mimari diğer mimarilerden daha yüksek performans göstermiştir.Item Yield and quality response of soybean to full and deficit irrigation at different growth stages under sub-humid climatic conditions(Ankara Üniversitesi, 2015-02-20) Candoğan, Burak Nazmi; Yazgan, Senih; Uludağ Üniversitesi/Ziraat Fakültesi/Biyosistem Mühendisliği Bölümü.; AAH-3102-2021; 14021271200; 14022195900This study investigated the yield and quality response of soybean [Glycine max (L.) Merr.] to full and deficit irrigation applied at different growth stages under sub-humid climate conditions over a two-year period. A rain-fed (non-irrigated) treatment and 13 different irrigation treatments (1 full and 12 deficit irrigations) were applied to soybeans at four critical development stages: vegetative (V), flowering (F), pod formation (P) and seed enlargement (S). Deficit irrigation had a significant effect on seed yield, crude oil content, crude protein content and various agronomic parameters. The highest seed yield (4004 kg ha(-1)) was obtained with full irrigation (based on the replenishment of 100% of soil water depletion from a soil depth of 90 cm at 7-day intervals throughout the development period) and the lowest (1974 kg ha(-1)) with the rain-fed treatment, with a 50.6% difference in average yield between full irrigation (VFPS) and rain-fed treatments. The rain-fed treatment also resulted in the lowest crude oil content (19.1%) and the highest crude protein content (33.6%). As a result, it may be concluded that while VFPS treatment may be the best choice for maximum yield under local conditions, irrigation schedules should be reconsidered when water cost is high and/or water is scarce; in such cases, an irrigation schedule that includes water deficit at the vegetative development stage can be applied.Item Yozgat ilindeki bazı sulama birliklerinin karşılaştırmalı performans değerlendirmesi(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2019) Aslan, Gülşah Şengönül; Candoğan, Burak Nazmi; Bursa Uludağ Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü/Biyosistem Mühendisliği Anabilim Dalı.; 0000-0002-0491-506X; 0000-0001-989-5685Bu tez çalışmasında; altı adet sulama birliğinin performansını değerlendirmek ve daha başarılı bir su yönetimi sağlamak amacıyla Uluslararası Sulama ve Drenaj Teknoloji ve Araştırma Programı (IPTRID) tarafından sulama ve drenaj sistemlerinde performansın karşılaştırmalı değerlendirilmesi için önerilen yaklaşım kullanılmıştır. Bu bağlamda, Kızılırmak Havzası içerisinde yer alan Yozgat ilindeki altı sulama birliği değerlendirme kapsamına alınmıştır. Bu değerlendirmede su dağıtım performansı, mali performans, üretim performansı olmak üzere 3 başlık altında 12 adet göstergeden yararlanılmış ayrıca bir anket çalışması yapılmıştır. Çalışmada söz konusu performans göstergeleri için elde edilen sonuçlara göre; birim alana dağıtılan yıllık sulama suyu miktarı 2 728-11 156,75 m³/ha, birim sulanan alana dağıtılan yıllık sulama suyu miktarı 7 531,25-28 243,50 m³/ha, yıllık su temini oranı %1,49-4,80, yatırımın geri dönüşüm oranı %23,5-268,2, birim alana düşen toplam işletme-bakım-yönetim masrafı 46,08-424,11 TL/ha, su dağıtımında istihdam edilen her bir kişiye düşen toplam masraf 14 719,19-28 821,64 TL/kişi, şebekeye alınan birim sulama suyuna karşılık elde edilen ortalama gelir 0,001075-0,12675 TL/m³, su ücreti toplama performansı %16-84, yıllık toplam tarımsal üretim değeri 3 665 645-53 939 803 TL, birim sulama alanına karşılık elde edilen gelir 1 386,12-16 364,72 TL, sulanan birim alana karşılık elde edilen gelir 6 031,62-39 939,56 TL/ha ve şebekeye saptırılan birim sulama suyuna karşılık elde edilen gelir 0,318225-4,92485 TL/m³ olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak; yapılan anket çalışmasına verilen cevaplarda dikkate alınarak, sulama konusunda eğitim çalışmalarına yer verilmeli, etkin bir su dağıtım planlaması yapılmalı ve çiftçiler ile sulama birlikleri yönetimleri arasında karşılıklı bir iletişim sağlanmalıdır.