Browsing by Author "Lala, Avni"
Now showing 1 - 2 of 2
- Results Per Page
- Sort Options
Item Arnavutluk'taki Bektâşî inanç ve ritüellerinin sosyolojik analizi(Uludağ Üniversitesi, 2015-06-15) Lala, Avni; Bilgin, Vejdi; Uludağ Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü/Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı/Din Sosyolojisi Bilim Dalı.Bu tez çalışmasında araştırılan konu Arnavutluk'taki Bektâşî inanç ve ritüellerinin sosyolojik tahlilidir. Tezde Bektâşîliğin tarih boyunca geçirdiği değişimlerin üzerine odaklanılmış ve sonra özellikle Arnavutluk'ta yaşadığı dönüşümler tahlil edilmiştir. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra ülkede güçlenen komünizmin ardından Bektâşîlik pek çok problemin yanı sıra geleneğini idame ettirememe tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır. Bu bağlamda Dünya Bektâşî Merkezi ve dolayısıyla Bektâşî geleneğinin kesintiye uğramadan korunup korunmadığı tartışılmıştır. Gerek Bektâşîliğin gelişimi ve kollara ayrılmasında gerekse yaşadıkları dönüşümün çözümlenmesinde anlayıcı sosyoloji yöntemi kullanılmıştır. Çalışmamız giriş, sonuç ve değerlendirme dışında üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümünde genelde dini oluşumların özelde de Bektâşîliğin ortaya çıkış nedenleri ve tarikatın temel bileşenlerinden bahsedilerek Bektâşîlik ile ilgili yapılan farklı tanımlar ele alınmıştır. İkinci bölümde Bektâşîliğin Arnavutluk'ta yayılışı, coğrafik dağılımı, tekkelerinin çokça tutunduğu bölgeler, ayrıldığı kollar ve ayrılma sebepleri araştırılmıştır. Çalışmamızın üçüncü ve asıl kısmını oluşturan bölüm ise, günümüz Arnavutluk'undaki Bektâşî örgütlenmesi, inanç ve ritüellerine odaklanmıştır. Bu bağlamda güçlü Bektâşî hiyerarşisi incelenmiş, Bektâşî din adamlarının yeterlilik, tutum ve davranışlarına ilişkin bir tipoloji yapılmış, Bektâşî inançlarının eklektik/senkretik yapısı ortaya konmuş, Bektâşîlerin formel İslami ibadetler konusundaki tutum ve davranışları ile kendilerine mahsus ayinleri incelenmiş, Bektâşîlik'te çok önemli olan sembolizm ve ziyaret konusu ele alınmıştır.Item Dini-sosyal hareketlerin sosyolojik tahlillerinde işlevselci yaklaşım(Uludağ Üniversitesi, 2010-08-31) Lala, Avni; Bilgin, Vejdi; Uludağ Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü/Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı/Din Sosyolojisi Bilim Dalı.Bu tez çalışmasında araştırılan konu işlevselci yaklaşımın kritiğidir. Tezde, sosyal hareketler bağlamında yeni dini hareketlerin oluşum ve gelişimlerini, özelde de Arnavutluk'ta komünist rejimin yıkılmasının ardından Selefi hareketin gelişimini açıklamaya çalışan işlevselciliğin geçerliliği ve noksanlıkları incelenmiştir. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra ortaya çıkan yeni dini akımlar hakkında farklı tipolojiler yapılmasına rağmen birçok dini akımın düşünce ve dünyaya bakış açılarını anlama konusunda sosyal bilimciler eksik kalmıştır. Yeni din hareketler bağlamında Arnavutluk'ta 1991 yılından sonra oluşmaya başlayan, 1997'ye kadar önemli gelişmeler kaydeden ve 1997'den sonra durağanlaşan ancak güçlü bir şekilde hala varlığını sürdürebilen Selefi hareket incelenmiştir. Çalışmada Arnavutluk'ta kısa bir süre içerisinde Selefi hareketin gelişiminin, hem medya ve siyaset hem de geleneksel İslam tarafından dışlanmasına rağmen hala taraftar bulmasının altında yatan faktörleri tespit etmek ve sosyolojik bir açıklama getirmek hedeflenmiştir.