2023 Cilt 28 Sayı 2

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/11452/41018

Browse

Now showing 1 - 12 of 12

AISI 1050 çeliği üzerine inconel 718 lazer dolgu kaynağının morfolojisi, mikroyapısı ve mekanik karakterizasyonu
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-05-08) Arı, Ali; Karagöz, Taner; Arslan, Orhun; Bayram, Ali; BAYRAM, ALİ; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Makine Mühendisliği Bölümü; 0000-0001-7311-8358
Bu çalışma kapsamında, Inconel 718 tozunun AISI 1050 imalat çeliği üzerine lazerle dolgu kaynağı işlemi uygulandı. Bu işlem sırasında, dispersiyonun mekanik özellikler üzerindeki etkisini analiz etmek için, ilgili parametrelerde üretilen numuneler üzerinde ampirik bir çalışma gerçekleştirildi. Sonuçlar, kopma gerilmesi ve süneklik için yüksek sapmalar olduğunu göstermektedir. Bu dağılım, biriken malzemede gözenekliliğin varlığından kaynaklanmaktadır. Ayrıca, en iyi sonuçlar merkez bölgedeki numunelerden alınırken, dış bölgelerden alınan numuneler üzerinde yapılan testler kopma gerilmesi ve süneklik için daha düşük değerler göstermiştir. Bunun yanında sertlik değerleri incelendiğinde ısıdan etkilenen bölgenin ana malzemeden daha sert olduğu ve bu da ısıdan etkilenen bölgenin soğuma hızından kaynaklandığı görülmüştür. Buna ilaveten de Laves fazı, zamanla kırılmaya yol açan mikro boşlukların üretilmesinin ana nedeni olduğu anlaşılmıştır.
C-Bandında frekans seçici yüzey tasarımı ve analizi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-07-28) Barış, Yağmur; Yalçın, Uğur; YALÇIN, UĞUR; Bursa Uludağ Üniversitesi/Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü; 0000-0002-0303-0198
Belirlenen frekans aralığında yüzeye gelen elektromanyetik dalgaların iletim, yansıma veya soğurma özelliği göstermesini sağlayan periyodik yapılara frekans seçici yüzeyler (FSY) denir. Çalışmada üç farklı geometrik şekle sahip FSY tasarlanmıştır. Tasarlanan yapıların temel iletim karakteristiğini bozmadan, birim hücreleri üzerinde optimizasyon çalışmaları yaparak, kullanılan parametrelerin değiştirilmesinin, s parametreleri, rezonans frekansı, bant genişliği ve maksimum soğurma değerine etkisi incelenmiştir. Cbandında (4 GHz–8 GHz) gerçekleştirilen çalışmalarda -10 dB kazanç değerinde bant genişliğini arttırabilmek için tasarlanan iki yapının üst üste birleştirilmesiyle yeni bir ultra geniş bantlı (UGB) FSY elde edilmiştir. Elde edilen yeni UGB FSY ile radar kesit alanının (RKA) azaltılması amaçlanmıştır. Tasarıma ait benzetim ve analizler CST Studio Suite 3D programı ile gerçekleştirilmiştir.
Egzoz atık ısısından termoelektrik modül ile elektrik üretimi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-05-05) Seyyar, Burak; Tıkız, İsmet
Bu çalışmada, yakıtın kimyasal enerjisinden ısı enerjisine dönüşümü ve ısı enerjisinden mekanik enerjiye dönüşüm sağlanan içten yanmalı motorlarda kayıp olarak atmosfere verilen ısı enerjisinin kullanılabilir hale getirmek için bir atık ısı geri dönüşüm sistemi incelenmiştir. İçten yanmalı motordan elde edilen sıcak egzoz gazlarından termoelektrik modül (TEM) ile elektrik enerjisine dönüştürülen bir termoelektrik jeneratör (TEJ) tasarımı yapılmıştır. TEM’in yüzeyleri arasındaki sıcaklık farkını artırmak için modülün soğuk yüzeyini atmosfere açık olarak düşünmek yerine soğuk su eşanjörü tasarımı yapılmış ve su akımı sağlanmıştır. Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği (HAD) yöntemi ile TEM’in yüzeylerindeki sıcaklıklar tespit edilmiştir. Tespit edilen yüzey sıcaklıkları TEM’in sınır koşullarını oluşturmuş ve bu sıcaklıklara göre analizi gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen analiz sonucunda 39,35 W güç elde edilmiştir.
Makaslı bir platform için yükselme süresi ve hidrolik silindir kuvvetine etki eden tasarım parametrelerinin incelenmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-07-19) Eser, Sezgin; Telli Çetin, Sevda; TELLİ ÇETİN, SEVDA; 0000-0002-3281-9112
Makaslı platformlar sahip oldukları basit mekanik yapısı ve üretim kolaylığı sebebiyle endüstride yaygın olarak kullanılmaktadır. Platform için gerek duyulan hidrolik kuvvet ve platformun yükselme süresi, tasarımda önemli faktörler arasında yer almaktadır. Bu çalışmada, platformun uzuv boyu, hidrolik silindirin mafsal konumları ve hidrolik hızı değişken parametreler olarak seçilmiştir. Parametreler için öngörülen farklı değerlerin platformun yükselme süresine ve platformda ihtiyaç duyulan hidrolik kuvvetine etkileri incelenmiştir. Ayrıca, parametre seçimlerinde hidrolik silindirin maksimum strok değeri bir tasarım sınırı olarak dikkate alınmıştır. Hidrolik kuvvet ifadesi hem Virtüel İşler Prensibi (VİP) hem de Virtüel Güçler Prensibi (VGP) ile elde edilerek statik ve dinamik hesaplar arasında oluşan farklar belirlenmiştir. Simülasyonlar sonucunda, farklı tasarım ölçüleri ve hidrolik hızları ile elde edilen sonuçlar karşılaştırılarak yükselme süresini ve hidrolik kuvveti minimize etmek için uygun geometri belirlenmiştir.
Organomineral gübre kullanımının toprak azot proseslerine etkisi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-08-09) Yiğit, Çiğdem Yazgan; DİNDAR, EFSUN; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Çevre Mühendisliği Bölümü; 0000-0002-4572-2512
Bu çalışmanın amacı, uygun koşullar altında katı organomineral gübre ile gübrelemenin toprağın azot prosesleri üzerindeki etkilerini belirlemektir. Organomineral gübre dozlarının azot süreçlerine etkisini değerlendirmek için, 100 g toprak örneği farklı miktarlarda (20 ve 40 g kg–1 ) organomineral gübre ile muamele edilmiştir. Örnekler daha sonra 15 ve 30 gün süreyle kontrollü koşullar altında karanlıkta 28° C'de inkübe edilmiştir. Alınan örneklerde NH4-N, NO3-N, arginin amonifikasyon oranı, nitrifikasyon potansiyeli belirlenmiştir. Sonuçlar, organomineral gübre uygulamasının toprak verimliliği üzerindeki etkisini belirlemede toprak azot proseslerinin biyoindikatör olarak kullanılabileceğini göstermiştir. 20 ve 40 g kg–1 organomineral gübre ile muamele edilmiş topraklarda amonyum azot seviyelerinin, sırasıyla %71 ve %73 oranında arttığı tespit edilmiştir. Ayrıca, amonifikasyon oranı, inkübasyon sonunda %61-80 oranında artmıştır. Topraklar nitrat içerikleri bakımından değerlendirildiğinde, her iki dozda yapılan organomineral gübre muamelesinin nitrat konsantrasyonlarını düşürerek nitrifikasyon potansiyelini baskıladığı tespit edilmiştir. Elde edilen veriler, organomineral gübre kullanımı ile bitkilerin azot kullanım verimliliğini artırabileceğini, böylece karasal ekosistemlerin üretkenliğini geliştirebileceği sonucuna varılmıştır. Sürdürülebilir bir tarım için organomineral gübre kullanımı ile aşırı gübre kullanımının neden olduğu çevre sorunlarını azaltabileceği ve toprak kalitesini artırarak tarım verimliliğini artırabileceğini göstermektedir.
Bir otomobil braket tasarımının analizi ve değerlendirmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-07-19) Vargelci, Sinan; Catenaro, Lino; Savran, Efe; Karpat, Fatih; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Makine Mühendisliği Bölümü; 0000-0002-9518-6498; 0000-0001-8474-7328
Bu çalışma kapsamında otomobil ön tampon orta braketinin nümerik yöntemden yararlanılarak mekanik değerlendirmesi gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen nümerik analiz çalışmalarında sonlu elemanlar metodundan yararlanılmış olup bu metot için ANSYS Workbench 18.1 programı kullanılmıştır. Mekanik değerlendirme sürecinde statik yapısal analiz ile tespit edilmiş yükleme koşulları karşısında verilecek deformasyon cevabı elde edilmiştir. Tasarımsal iyileştirme çalışması ile parçanın yükleme koşulları altında verdiği deformasyon cevabını azaltıcı yönde adımlar atılmıştır. Malzeme değerlendirme aşamasında ele alınan 6 farklı malzeme aynı sınır şartları altında nümerik analize dahil edilip deformasyon değerlendirmesi yapılmıştır. Modal analiz çalışmasında parçanın sınır şartları dikkate alınarak ilk 20 mod için frekans ve deformasyon değerleri elde edilip parça için rezonans değerlendirmesi yapılmıştır. Yorulma analizi aşamasında referans malzeme tanımlaması yapılmış parçanın tespit edilmiş kuvvetlere dayanım sayısı çıkarılmıştır. Kalite fonksiyon yayılımında ise braket parçası için kullanıcı ile mühendislik tarafları arasında kalite yükseltici parametrelerin belirlenmesi ve bunlar arasında hangilerinin en etkili olduğu ortaya çıkarılmıştır. Çalışma sonuçlarında mekanik yönden değerlendirmesi tamamlanmış braket modeli elde edilmiş olup elde edilen sonuçlar otomobil parça tasarımlarına yön gösterebilecek nitelik taşımaktadır.
Ozon temas tanklarının hidrolik ve karışım verimlerinin iyileştirilmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-08-09) Kızılaslan, Mehmet Anıl; Demirel, Ender
İçme sularının dezenfeksiyon maliyetleri kentleşme, nüfus artışı ve yüksek enerji kullanımı nedeniyle her geçen gün artmaktadır. Ozon ile içme sularının dezenfeksiyonu ön dezenfeksiyon yöntemi olarak ülkemizde bazı içme suyu arıtma tesislerinde kullanılmakta olup Dünya’da giderek yaygınlaşmaktadır. Ülkemizde de yakın zamanda ozonla dezenfeksiyon sürecinin yaygınlaşacağı beklenmektedir. Bu çalışmada, bir içme suyu arıtma tesisinde bulunan ozon temas tankının hidrolik ve karışım verimleri sayısal benzetimler ile değerlendirilmiştir. OpenFOAM açık kaynak kodlu yazılımı kullanılarak gerçekleştirilen sayısal benzetimler ile öncelikle akım yapısı detaylı olarak incelenmiştir. Daha sonra, Üç Yarıklı Perde (ÜYP) ve Gözenekli Perde (GP) tasarımları tank içerisinde uygulanarak akım yapısındaki değişimler elde edilmiştir. Çalışmanın son bölümünde bozunmasız izleyici sayısal benzetimleri ile tankın hidrolik ve karışım verimleri Klasik Perde (KP), ÜYP ve GP tasarımları için ayrı ayrı değerlendirilerek tankın verim artışı değerlendirilmiştir.
Pamuklu dokuma havlu kumaşların ozon gazı ile ağartılması
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-08-09) Türkçen, Sevil; EREN, SEMİHA; ÖZTÜRK YILMAZ, MERVE; Bursa Uludağ Üniversitesi/Mühendislik Fakültesi/Tekstil Mühendisliği; 0000-0002-2326-686X; 0000-0001-8356-2321
Bu çalışmada yenilikçi bir yöntem olan ozonlamanın havlu kumaşların ağartılmasında farklı pH (3,5,7,9,11) değerlerindeki etkinliği araştırılmıştır. 5 l/dk ozon gaz akış oranında 15 ve 45 dakika boyunca ozonlama işlemleri yapılmıştır. Ozonlaması yapılan havlu kumaşlara haşıl sökme tayini, beyazlık, hidrofilite, kopma mukavemeti testleri yapılmıştır. Ağartması yapılan kumaşlar bir sonraki aşamada boyanmıştır. Boyaması yapılan kumaşların renk ölçümleri ve haslık testleri yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre pH 3, pH 5 ve pH 7’deki 45 dakika boyunca yapılan beyazlık, kopma mukavemeti, haslık ve renk ölçüm testleri sonuçları konvansiyonel yönteme göre iyi çıkmıştır.
Prekast öngerme kirişli köprünün yapım aşamaları dikkate alınarak zaman tanım alanında doğrusal olmayan analiz yöntemiyle performansının belirlenmesi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-08-09) Çavdar, Özlem; Sarıgün, Osman
Mühendislik yapılarının tasarımında gerekli olan yapısal çözümlemelerin gerçekçi sonuçlar verebilmesi için tasarım aşamasında yapının inşa aşaması, süresi ve yapıya esas beton, çelik gibi malzemelerin bu süre zarfında meydana gelecek değişimleri ile beraber dinamik etkilerin de dikkate alınması gerekmektedir. Çalışma kapsamında karayolu köprüsünün uygulama modeli üzerinde gerçekleştirilecek sonlu eleman analizleriyle yapı tasarımlarının sadece servis durumu ve yapım aşamalarını dikkate alacak şekilde değil, zaman tanım alanında gerçek ivme kayıtlarının da kullanılarak dinamik çözümlenmesi gerekliliği amaçlanmıştır. Model olarak seçilen Çirmiş Köprüsü üç eşit açıklığa sahip olup toplam 96 metre uzunluğundadır. Köprü üst yapısı, tabliye ve öngerme kirişlerden oluşmaktadır. Bu tip köprülerin tasarım esaslarında kullanılan AASHTO, TS 3233 Yönetmelikleri ve TCK Yol Köprüleri Teknik Şartnamesi dikkate alınarak köprü üst yapısının model güvenilirliği sağlanılıp çözümlemelere başlanılmıştır. Dinamik etkilerin tespiti amacıyla TBDY-2018 kapsamında belirtilen kurallar çerçevesinde gerçekleştirilen zaman tanım alanında doğrusal olmayan yapım aşamalı analiz ile doğrusal olmayan yapım aşamalı analiz sonuçları karşılaştırılmıştır. Zaman tanım alanında doğrusal olmayan yapım aşamalı analiz sonuçlarının yapı elemanlarında daha yüksek kesit tesirleri ve yer değiştirme değerleri verdiği gözlemlenmiştir. Ülkemizin aktif fay kuşağında yer almasından dolayı yapı tasarımlarının, zaman tanım alanında gerçek ivme kayıtlarının da kullanılarak dinamik çözümlenmesi gerekmektedir.
Transonik kavite akışının açık kaynaklı hesaplamalı aeroakustik analizi
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-06-23) Fadıl, Ali Can; Zafer, Baha
Bu çalışmada Mach sayısı 0.85 ve Reynolds sayısı 1.3x107 için zamana bağlı 3 boyutlu kavite akışı ve kavite boyunca anlık basınç salınımlarından kaynaklı oluşan gürültü açık kaynaklı Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği çözücüsü olan OpenFOAM kullanılarak incelenmiştir. Akış alanı modellemesinin gürültü oluşumuna etkisini gözlemlemek için iki farklı akış alanı modellemesi yapılmıştır. Akış alanı modelinin etkisine ek olarak duvar bölgesindeki ağ sıklığı ve ağdaki hücrelerin büyüme oranlarının aeroakustik bulgular üzerindeki etkisi incelenmiştir. Üç boyutlu akış alanının zamana bağlı incelemelerinde, Büyük Burgaç Benzetimi (LES) ve Ayrık Burgaç Benzetimi (DES) olmak üzere iki türbülans modeli kullanılmıştır. LES analizlerinde küçük girdap yapılarını çözmek için Smagorinsky ve WALE olmak üzere iki ağ-altı ölçek modeli kullanılmıştır. DES analizlerinde Spalart-Allmaras tabanlı DDES, IDDES ve SST k-ω tabanlı DES olmak üzere üç model kullanılmıştır. Transonik kavite için hesaplanan sayısal sonuçlar deneysel ve nümerik sonuçlarla hem konum hem frekans uzayında akustik sinyal verisi için karşılaştırılarak doğrulanmıştır. Analizler sonucu elde edilen konum uzayındaki Ortalama Ses Basınç Düzeyi verisi kavite gürültüsüne ait deneysel veri ile benzer davranışı gösterse de 8-10 desibellik bir sapma görülmüştür. Frekans uzayındaki Ses Basınç Düzeyi sonuçlarında ise Rossiter modları belirgin şekilde gözükmektedir ve hem deneysel hem nümerik çalışmaya yakın sonuçlar elde edilmiştir.
X-Ray göğüs görüntülerinin görüntü dönüştürücüler ile sınıflandırılması ve Covid-19 tespiti
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-05-27) Civil, Dilek; Öztimur Karadag, Özge
2019 yılında dünya çapında pandemi ilan edilmesine sebep olan COVİD-19 virüsü, bulaştığı bazı kişilerde hastalığın çok hızlı ilerlemesi sebebi ile çok ciddi sağlık problemlerine, hatta ölümlere neden olmuştur. Hastalığın hızlı teşhisi bu olumsuz durumların ortaya çıkmasını engellemek için büyük önem arz etmiştir. X-Ray göğüs görüntüleri, Bilgisayarlı Tomografi (BT) vb. gibi tıbbi görüntüleme yöntemleri covid-19 un tespit edilmesinde önemli rol oynamıştır. Derin öğrenme yöntemleri, insan faktörünü ve insandan kaynaklı hata payını minimuma indirerek üstün görüntü analizi yeteneğini kanıtlamıştır. Bu çalışmada, son dönemlerde bilgisayarlı görü uygulamalarında öne çıkan görüntü dönüştürücülerin (Vision Transformers, VIT) X-ray göğüs görüntüleri üzerinde Covid-19 tespiti için kullanılması önerilmiştir. Önerilen sistemin eğitim ve test performansı literatürde yaygın kullanılan bir Konvolüsyonel Sinir Ağı, Resnet50, ile ayrıntılı olarak karşılaştırılarak analiz edilmiştir. Ayrıca VİT mimarisinin etkinliği doğruluk, kesinlik, hassasiyet ve F1 skoru kriterleri aracılığı ile Resnet50’nin yanı sıra COVİD-19’un çok sınıflı veri kümelerinde başarı gösterdiği kaydedilen VGG16 ve InceptionV3 mimarileri ile de karşılaştırılmıştır. Deneyler sonucunda VİT mimarisinin öğrenme aktarımı yöntemi ile eğitilen Resnet50 ve VGG16 mimarilerinden daha iyi performans gösterdiği ve InceptionV3 ile başa baş sonuçlar elde ettiği gözlemlenmiş ve COVİD-19 tespitinde alternatif bir karar destek sistemi olarak kullanılabileceği tespit edilmiştir.
Zaman gecikmesi içeren yüksek dereceli salınım sistemler için hibrit ateşböceği-genetik algoritmaya dayalı PIDA kontrolör tasarımı
(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023-06-20) Doğruer, Tufan
Kontrol sistem tasarımında, kontrolör tipi ve kontrolör parametrelerinin uygun şekilde belirlenmesi önem arz eder. PID kontrolörler birçok uygulamada çoğunlukla tercih edilirler. Bunun yanında, zaman gecikmesi içeren yüksek dereceden salınımlı sistemlerin kontrolünde PID kontrolörlerin yetersiz kaldığı bilinmektedir. Bu tür sistemlerde geleneksel PID kontrolör yerine PIDA kontrolör tercih edilir. Bu makale zaman gecikmesine sahip yüksek dereceden salınımlı sistemlerin kontrolü için hibrit algoritma tabanlı bir optimizasyon yöntemi sunar. PIDA kontrolör parametrelerini belirlemek için ateşböceği ve genetik algoritmanın avantajlarını birleştiren hibrit bir algoritma kullanılmıştır. Sunulan yöntemde, zaman cevabı parametrelerinden yerleşme ve yükselme zamanı, aşım ve kalıcı hal hatası kriterleri alınarak çok ölçütlü bir amaç fonksiyonu önerilmiştir. Önerilen yöntemin performansını değerlendirmek için iki benzetim çalışması yapılmış, elde edilen sonuçlar literatürden bazı çalışmalarla karşılaştırılmıştır. Ayrıca sistemlerin parametre belirsizlik durumları analiz edilmiş ve tasarlanan kontrolörlerin dayanıklılık performans değerlendirmeleri yapılmıştır. Önerilen yöntemin, zaman gecikmesi içeren yüksek dereceden salınımlı sistemlerin geçici ve kalıcı durum cevabını geliştirdiği, hızlı ve etkili bir ayarlama metodu sunduğu elde edilen sonuçlardan görülmektedir.

Browse

Browsing by Language "tr"