2007 Cilt 20 Sayı 2

Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/11452/10914

Browse

Browsing by Subject "Computational linguistics"

Filter results by typing the first few letters
Now showing 1 - 1 of 1
  • Thumbnail Image
    Item
    Çağdaş dilbilim kuramları ve baş-sürümlü öbek yapısal dilbilgisi
    (Uludağ Üniversitesi, 2007) Alyaz, Yunus; Uludağ Üniversitesi/Eğitim Fakültesi.
    Pollard ve Sag tarafından yirminci yüzyılın son çeyreğinde geliştirilen HPSG, daha önce geliştirilen sözlüksel işlevsel dilbilgisi, genelleştirilmiş öbek yapısal dilbilgisi vb. gibi birçok dilbilim kuramının başarılı yönlerini de içeren, doğal dil işleme sürecinin evrensellerini açıklamaya yönelik bir dilbilim kuramıdır. Birçok dilbilim kuramının aksine HPSG dili açıklamada cümleyi değil, sözcüğü baz alır ve dizim ile anlam bir arada ele alınır. Model bir ifadenin diziminin ve anlamının, ifade içindeki bir sözcük (baş) tarafından belirlendiği esasına dayandığından baş-sürümlü diye adlandırılmaktadır. Model bir ifadenin dizim ve anlamı için ‘doğru ifadeleri’ (well formed) esas alır ve ifadenin doğruluğu bir dizi evrensel prensip, kısıtlar (constraints) ve ilişkiler doğrultusunda sözlük tarafından belirlenir. Anlamsal ilişkilerin irdelenmesinde temel olarak durum semantiğine (situation semantics) ve ilişkisel anlam teorisine (relational theory of meaning) başvurulur. HPSG ayrıca bir çok yapay zeka ve dil teknolojisi uygulamalarında kullanılmaktadır. Bu özellikleriyle HPSG hem dilbilim hem de bilgisayardilbilim çalışmalarında son derece önemli yer tutan bir kuramdır. Giriş niteliğindeki bu çalışmada HPSG sözlük, dizim ve anlam olmak üzere üç başlık altında ele alınmaktadır.