Representing migration in museums ‘From Below’: The case of DOMiD as a migration museum in Germany

Abstract

The role and significance of museums in shaping modern society, producing knowledge, and establishing cultural hierarchies have long occupied the research agendas of social theory. With respect to the relations of power and domination they generate, the politics of representation in museums have been extensively discussed in the literature. In this regard, the role of museums in the construction of national narratives and national identities is particularly emphasized. Given the rising significance of migration movements in shaping social transformation and political agendas, it is widely argued that migration has not only triggered challenges to museum narratives that promote singular and cohesive national identities, but has also led to the very representation of migration through migration museums. Critically addressing the shifting roles of museums along the axis of debates around ‘new museology’, this study explores how DOMiD, ‘Documentation Center and Museum of Migration in Germany’, founded by a group of migrants from Turkey in 1992 and considered one of the pioneering examples in its field, contests the history of migration through its museum practices. Drawing on this framework, this article examines the extent to which DOMiD's museum practices and its museum representations of migration are conceived through a ‘from below’ approach (Clifford, 1997; Sandell, 2007) and the extent to which they bear the potentials of the notion of 'contact zone' (Clifford, 1997)Müzelerin modern toplumun inşasında, bilginin ve kültürel hiyerarşilerin üretiminde oynadığı rol sosyal teorinin araştırma gündemlerini uzun süredir meşgul etmektedir. Tarihsel olarak siyasi ve ekonomik unsurların etkisiyle biçimlenen toplumsal kurumlar olarak müzelerin anlatı ve temsil politikaları, sömürgecilik mirasıyla irtibatı gibi ürettiği türlü iktidar ve tahakküm ilişkileri açısından literatürde etraflıca ele alınmaktadır. Bu bağlamda, müzelerin ulusal tarih anlatıları ile ulusal kimliklerin inşasındaki rolüne özel bir vurgu yapılmaktadır. Toplumsal dönüşümü ve siyasal gündemleri belirlemede artan önemiyle göç hareketlilikleri, tekil ulusal kimlikler tasavvur eden müze anlatı ve temsillerine yönelik itirazları tetiklenmekle kalmamış aynı zamanda göç konusunun bizzat göç müzeleri aracılığıyla temsil edilmesinin de yolunu açmış gözükmektedir. Müzelerin dönüşen rolünü eleştirel bir bakış açısıyla ele alan bu çalışma, alanının öncü örneklerinden biri olarak 1992 yılında Türkiye’den Almanya’ya göç etmiş bir grup göçmen tarafından kurulan DOMiD- 'Almanya'da Göç Dokümantasyon Merkezi ve Müzesi’’nin müze pratikleri aracılığıyla göç tarihini nasıl temsil ettiğini 'yeni müzecilik' tartışmaları ekseninde ele almaktadır. Bu çerçeveden yararlanarak, DOMiD örneğinden hareketle müze mekanında göç temsil ve anlatılarının 'aşağıdan' (from below) bir yaklaşımla (Clifford, 1997; Sandell, 2007) 'temas bölgesi' (contact zone) (Clifford, 1997) yaratma potansiyeli mercek altına almaktadır.