Kumaş boyama sürecinde bulanık TOPSIS ile hata türü ve etkileri analizi

Abstract

Kumaş boyama sürecinde çok sayıda fiziksel ve kimyasal işlem uygulanmaktadır. Ürün özelliklerine göre belirlenmesi gereken malzeme reçetelerinin ve sıcaklık, devir hızı, pH gibi parametrelerin doğru ayarlanmaması hatalara sebep olmaktadır. Bu hataların bir kısmı yeniden işleme ile giderilebilse bile operasyonel maliyetleri arttırmaktadır. Bu çalışmada, Bursa’da tekstil sektöründe faaliyet gösteren bir işletmenin boyama süreçlerinde karşılaşılan hataları belirlemek, risklerini değerlendirmek ve önceliklendirmek amacıyla bulanık TOPSIS ile Hata Türü ve Etkileri Analizi (HTEA) uygulanmaktadır. Bulanık mantık, hataların dilsel değişkenler kullanılarak değerlendirilmesini; TOPSIS ise şiddet, olasılık ve saptanabilirlik kriterlerine farklı ağırlıklar verilmesini mümkün kılmaktadır. Çalışma sonucunda hataları azaltabilecek önleyici tedbirler değerlendirilmektedir.

A number of physical and chemical operations are applied in fabric dyeing. Failure to correctly adjust material recipes and parameters such as temperature, rotation speed, and pH, which must bedetermined according to product features, causes errors. Even though some of these errors can be eliminatedby rework, they increase operational costs. In this study, Failure Mode and Effects Analysis (FMEA) with fuzzy TOPSIS is applied to determine the failure types in the dyeing processes of a company operating inthe textile sector in Bursa to evaluate and prioritize their risks. Fuzzy logic enables evaluating errors usinglinguistic variables, while TOPSIS gives different weights to severity, probability, and detectability criteria. As a result of the study, preventive actions that can reduce these errors are evaluated.