Popper ve Heisenberg belirsizlik ilkesi

Abstract

Karl Raimund Popper, yirminci yüzyılın en önemli bilim felsefecilerinden biridir. Felsefede ‘eleştirel akılcılık’ dediği yaklaşımı, hem sosyal bilimler hem de doğa bilimlerinde oldukça etkili olmuştur. Popper’ın bu yaklaşımı, fizik felsefesinde de karşılık bulmuştur. O, fizik felsefesinde özellikle kuantum mekaniğinin temellerini sorgulayarak, modern kuantum fiziğinin yaratıcılarının başarılarını, bilim dehalarının şimdiye kadar gösterdiği başarıların en büyüğü olarak değerlendirmiştir. Yaklaşık 60 yıl boyunca kuantum fiziği konusundaki tartışmaların ön saflarında yer alarak, bir dizi seçkin fizikçi ile sert tartışmalara girmiştir. Felsefe ve fiziğin hızla birbirinden uzaklaştığı bir dönemde, onun felsefi ve yöntem bilimsel sorgulamaları fizik camiasında da dikkat çekmiştir. Böylelikle Popper, kuantum mekaniğinin anti- realist ve enstrümantalist Kopenhag yorumunun önde gelen muhaliflerinden biri olarak adından söz ettirmiştir. Kopenhag yorumunu çürütmek ve bilimsel gerçekçiliği doğrulamak amacıyla Popper, Heisenberg belirsizlik bağıntılarının yeniden yorumlanması gerektiğini savunmuştur. Bu çalışma, onun Kopenhag yorumuna karşı geliştirdiği eleştirel yaklaşımını, Heisenberg belirsizlik ilkesi üzerinden ortaya koymayı hedeflemektedir.

Karl Raimund Popper is one of the most important philosophers of science of the twentieth century. His philosophical approach, which calls 'critical rationality', has been very effective in both social and natural sciences. Popper’s approach is grounded also in philosophy of physics. Popper questioned the basics of quantum mechanics through the philosophy of physics. He considered the theories of modern quantum physics to be the greatest scientific achievements. For nearly 60 years, he has been at the forefront of discussions on quantum physics, and has been involved in fierce discussions with a number of outstanding physicists. At a time when philosophy and physics are rapidly diverging, his philosophical and methodological questioning also attracted attention in the physics’ community. Popper has made a name for himself as one of the leading opponents of the anti-realist and instrumentalist Copenhagen interpretation of quantum mechanics. In order to refute the Copenhagen interpretation and verify scientific realism, Popper argued that Heisenberg uncertainty relations should be reinterpreted. In this study, I will present his critical approach to the Copenhagen interpretation based upon his interpretation of the Heisenberg uncertainty principle.