Adil Dünya inancı üzerine bir polemos

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı, insan için kaçınılmaz olan dünyayı değerlendirme ve anlamlandırma etkinliğinin bir biçimi olarak Lerner’ın “Adil Dünya İnancı” tezini psikolojik, felsefi ve sosyolojik bağlamda değerlendirmektir. Elbette söz konusu değerlendirmeyi bütün perspektifleri serimleyecek biçimde burada ele almak olanaklı değildir, bu nedenle belirli açılardan sınırlandırılmış ve fakat birbirine seslenen bir tartışma ağı kurulmaya çalışılmıştır. Bu tartışma düzleminin ilk dokusunu psikolojik değerlendirme oluşturmaktadır. Burada genel olarak adil dünya inancı tezinin dayanakları ve günlük hayatın idame edilmesindeki düzenleyici rolüne farklı açılardan değinilmiştir. İkinci dokuyu söz konusu tezi, bir yapısöküme uğratma olanağını yoklamak adına Nietzsche’nin sürü ahlakı perspektifinden değerlendirmek oluşturmaktadır. Üçüncü doku bağlamında aynı zamanda kişilerarası ilişkiler açısından önemi olan adil dünya inancı tezi, toplumsal değerlendirme dünyasının bileşenleri açısından ele alınmıştır. Bu bağlamda çalışmanın ikincil amacını disiplinler arası bir çoksesliliğin olanağını sağlamak olduğu söylenebilir.

The main aim of this article is to evaluate Lerner’s thesis of Just-World Belief which is a form of evaluating and interpreting activity that is inevitable for human in regard to psychology, philosophy and sociology. Certainly this evaluation in question can not be exposed here in respect to all aspects, therefore it is tried to establish a network that is limited from certain aspects, but at the same time calls on each other. First tissue of this discussion level consists of psychological evaluation. Herein the basic grounds and in maintaining life the regulative role of Just World Belief thesis mentioned form different angels. Second tissue of discussion consists of evaluating this thesis from Nietzsche’s herd morality on behalf of the possibility of deconstructing it. In the context of third tissue, Just World Belief that is at the same time crucial for interpersonal relation discussed according to the components of social evaluation world. In this regard secondary purpose of this study is to create a possibility of interdisiplinary polyphony.