Küreselleşme ve üniversite

Abstract

Küreselleşme sürecinin üniversitelerin gelişimini etkilemesi temel olarak toplumsal ilişkiler bütününde bilginin yeri ve anlamının değişimi ve bilgi üretim süreçlerinin farklılaşması ile ilişkilidir. Bilgi günümüzde üretim sürecine yardımcı bir faktör olmaktan çıkmış bilgi üretiminin kendisi bir endüstri haline gelmiştir. Bunun sonucunda bilgi üretimi giderek üniversite dışında gerçekleşmeye başlamıştır. Bilgi oluşturma ile bilgilenme arasındaki mesafe giderek gelişmiş, merkez ülke insanı için kapanırken az gelişmiş çevre ülkesi insanı içinse sorunlu, ulaşılması güç hale gelmiştir. Bu doğrultuda yazı içinde öncelikle üniversitenin farklılaşan rolünü değerlendirmek için tarihsel süreçte üniversiteyi oluşturan dinamikler ele alınmış daha sonra ise Türk toplumsal yapısında üniversite oluşum süreci batı ile karşılaştırmalı bir yapıda değerlendirilerek açıklanmıştır. Küreselleşme sürecinde önerilen Amerikan tipi işlevsel üniversite modelinin toplumsal yapının içsel özelliklerine bakılarak ele alınması diğer bir deyişle küresel ile yerel arasındaki sosyal ve ekonomik etkileşimlerin göz ardı edilmemesine yönelik analiz ise yazının sonuç bölümünü oluşturmaktadır.The effect of globalization process over universities and their development programs is precisely related with the differentiation of knowledge producing processes throughout the society. In todays globalized world, knowledge itself is revalued or reshaped as a specific industry. The distance between knowlwdge producing and information gathering processes is relatively small in industrialized countries however it is day by day enlarging in developing countries. In order to evaluate those differences the origin and the historical background of the Turkish and European universities is stated in a comparable manner. A new university model which is proposed as a functional American university must be analyzed carefully; that is insisting to interrelate global and local differences throughout the economic and social changes of the society.