A new mosaic workshop in South Sardinia?

Abstract

Up to now, two workshops have been identified in South Sardinia, at Nora, but the recent discovery in the surroundings of Cagliari of two late polychrome mosaics, one at Sarroch, the other at Settimo San Pietro, yielded new data, increasing our knowledge. Both of them present the same patterns - a chevrons rainbow style pattern and an orthogonal pattern of adjacent imbricated scales - and strong similarities in the style, while nothing similar has been found in the whole Sardinia; an unknown, common workshop can therefore be assumed. But the floor at Settimo San Pietro includes a third panel which shows a geometric mosaic “à trame végétalisée”, exactly alike to other two which were found in Carthage and Maiorca, and we can assume a Carthaginian origin of this pattern. So, can we think to only one workshop for the three floors, even for the panel with chevrons and adjacent imbricated scales, and for the mosaic at Sarroch too? And responsible for these mosaics could be African itinerant workers or Sardinian craftsmen, with African models at their disposal? Literary, documentary and archaeological sources witness for the existence of cartoons and pattern books in the ancient world, but we know for sure that itinerant craftsmen too existed. The present study will debate and analize the different working hypotheses, but the answer is not yet possible, and we have to wait for more archaeological data and findings.Yakın zamana kadar Güney Sardunya’daki Nora’da iki atölyenin varlığı bilinmekteydi fakat Cagliari Bölgesi’nde yapılan son çalışmalarda birisi Sarroch diğeri Settimo San Pietro’da tespit edilen geç döneme ait iki çok renkli mozaikten yeni veriler elde edilmiştir. Her iki mozaik de aynı desenlerden oluşmaktadır, gökkuşağı gibi renkli şevronlardan oluşan bir desen ve bitişik düzende dikey olarak birbiri üstüne binmiş balık pulu deseni. Tüm Sardunya’da benzer desene sahip başka bir mozaik olmadığından bu mozaiklerin şimdiye kadar bilinmeyen fakat tek bir atölye tarafından yapıldığı varsayılabilir. Ancak Settimo San Pietro’daki mozaik döşemedeki üçüncü bir panelde bitkisel çerçeve (à trame végétalisée) içinde geometrik bir motif yer almaktadır ve bu motif Kartaca ve Mayorka’da tespit edilen iki mozaikle benzerlik göstermektedir. Bu bakımdan bu desenin Kartaca kökenli olduğu varsayılabilir. Öyleyse, üç mozaik döşeme için de, yani şevronlarla bezeli panel, bitişik düzende üst üste bindirilmiş balık pullarıyla bezenen panel ve Sarroch’taki mozaik için, sadece bir atölyenin söz konusu olduğu düşünülebilir mi? Bu mozaikleri yapanlar Afrikalı seyyar zanaatkarlar mıdır yoksa Afrika kökenli desenleri bilen Sardunyalı zanaatkarlar mıdır? Yazılı kanıtlar ve arkeolojik bulgular Antik Dünya’da desen kitaplarının ve çizim taslaklarının var olduğunu göstermektedir ancak aynı zamanda seyyar zanaatkarların da var olduğu kesin olarak bilinmektedir. Bu makalede farklı çalışma hipotezleri tartışılıp analiz edilecektir. Ancak kesin bir cevap henüz mümkün değildir, bu yüzden yeni arkeolojik veri ve bulgulara ihtiyaç vardır.