Foucault’nun felsefesinde bir “sözel ilişki etiği”: Parrhesia

Abstract

Parrhesia, Michel Foucault’nun yaşamının son birkaç yılında yaptığı çalışmalarda sıkça karşılaştığımız bir sözcüktür. Euripides’in tragedyalarından başlayarak tüm Antikçağ boyunca bu sözcüğün anlam bakımından karşıladığı tematik farklılıklarını irdeleyen Foucault’nun parrhesia çalışmaları, Bilme İradesi eseri ile Hazların Kullanımı ve Kendilik Kaygısı eserlerinin arasında bir geçiş soruşturması olarak karşımıza çıkmaktadır. Parrhesia, Antikçağ ahlakında öznenin kendisiyle ve başkalarıyla kurduğu etik ilişkinin en temel “kendilik pratikleri”nden biridir. Çalışmamızda, Foucault’nun “sözel ilişki etiği” olarak tanımladığı bu pratiğin genel hatlarını serimledikten sonra, öznenin kendisiyle kurduğu “kendilik ilişkisi” ile irtibatını, askesis ile ilişkisini ve bu sözel etik pratiğin Foucault’nun son döneminde yaptığı Antikçağ soruşturmasındaki yerini tartışıyoruz.Parrhesia is a Word, which we often encounter in Michel Foucault’s work in the last few years of his life. Foucault’s work on parrhesia is focused on examining the thematic differences of its meaning throughout the Antiquity starting with the tragedies of Euripides; and this body of work appears as a transition investigation between his Will of Knowing and his Usage of Pleasure and Anxiety of Self. Parrhesia is one of the most basic "self-practices" of the ethical relationship that the self establishes with itself and with others in antiquity ethics. In this study, we aim first to describe the main features of this practice, which Foucault defines as “discursive relationship ethics”, and then to discuss its relation with “self relation” which the self establishes with itself and the place of this ethics practice in Foucault’s Antiquity investigation in his last period of work.