Çin'in Afrika siyaseti: İdealizm mi, realizm mi?

Abstract

İkinci Dünya Savaşı’nın ardından bağımsızlıklarını kazanmaya başlayan Afrika devletleri son yıllarda uluslararası aktörlerin ilgi odağı haline gelmiştir. Özellikle Soğuk Savaş döneminin başlarında farklı kutupların kendi aralarındaki yoğun mücadele nedeniyle unutulmuş gibi görünen Kara Kıta’nın cazibesinin, 1960’lardan itibaren Komünist Çin’in söz konusu coğrafyada belirmesiyle birlikte yeniden arttığı söylenebilir. Bölge politikalarını sömürgeci anlayışından uzak bir görüntüde başlatan Çin’in ardından diğer Batılı devletler de Afrika Kıtası’na yeniden ilgi duymaya başlamışlardır. Dünyanın ikinci büyük ekonomisi olan (Dünya Bankası, 11 Ocak 2016) ve yumuşak güç kullanımı yoluyla Afrika coğrafyasında var olmaya çalışan Çin’in icra ettiği dış yardım faaliyetleri ile küresel ekonomik pazardan pay kapma mücadelesi arasındaki kuramsal çelişki ise günümüzde akademisyenler arasında tartışma konusu olup, güncelliğini korumaktadır. Çalışmada Afrika ülkeleri ile Çin arasındaki ilişkiler yatırım ve çıkar alanları olmak üzere iki temel başlık altında ele alınmakta ve Çin’in Afrika ülkelerine yönelik siyasetine ilişkin bu kuramsal tartışmaya idealist ve realist paradigmalar temelinde bir yanıt aranmaktadır.

The African countries gaining their independence after the World War II have recently become the focus of interest among the international actors. The Dark Continent seemingly forgotten at the time of struggle between different poles notably at the beginning of the Cold War era has increased its attraction since the 1960s with the appearance of Communist China in the African continent. Western countries after China, which started her regional policies apart from the understanding of colonialism, have as well begun to be interested in African continent. However, China which is the second biggest economy of the world (World Bank, January 2015) and the contradiction of the use of soft power for the struggle of interest sharing in the global economic market through China’s foreign aid policies has still been a subject of debate among academics and maintained its actuality. In this article the relations between China and African countries are studied under two headings as investments and interest areas and the policies China followed in Africa are attempted to be analyzed whether they have “realist” paradigm roots or “idealist” approach origins.