Kadavralardan elde edilen beyinlerde kortekse ait sulcus ve gyrus'ların morfolojisinin incelenmesi

Abstract

Çalışmamızda, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Anatomi Anabilim Dalı'nda kadavralardan diseke edilerek çıkarılan ve anatomik yapıları korunarak muhafaza edilmiş 8 adet bütün halde ve 9 adet sagittal olarak bölünmüş halde olmak üzere toplamda 25 beyin insan beyni hemisferi kullanılmıştır. Fotoğraflandırma, ölçümler ve değerlendirmeler öncesinde, beyinler zarlar ve damarlardan dikkatlice temizlenmiş ve sonraki aşamalar için hazırlanmışlardır. Ölçümlerin daha sağlıklı alınabilmesi amacı ile dikkatlice yapılan zar ve damar diseksiyonu sırasında beyin sulcus ve gyrus'larına hasar verilmemesi için dikkat edilmiştir. Temizleme işlemini takiben siyah zemin üzerinde sabit olarak CanonG12 fotoğraf makinesi ile dijital kayıtlar alınmış ve kodlanarak arşivlenmiştir. Dijital kayıtlardan, Image J (2.1.4.7) programı ile primer sulcus uzunlukları ölçülmüş, gyrus alanları programın morfometriye yönelik özellikleri kullanılarak hesaplanmıştır. Toplamda 78 adet parametre ölçülmüş ve bu parametrelerin sağ ve sol hemisferlere göre karşılaştırılması yapılmıştır. Bulguların analizleri istatistik programı SPSS (Statistical Package for the Social Sciences/ver.22)'de yapılarak değerlendirilmiştir. Sağ ve sol hemisferler arasında 78 parametreden, 3 tanesinde istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuştur. Bu parametreler, gyrus frontalis inferior (p=0,049), sulcus frontalis inferior (p=0,047), gyrus temporalis superior (p=0,042)' dir. Bunların yanında sulcus calcarinus'un değeri p=0,056 olarak bulunmuştur. Gyrus frontalis inferior ve gyrus temporalis superior'un alan ortalaması sol hemisferde sağa göre daha fazla bulunmuştur. Sulcus calcarinus ve sulcus frontalis inferior uzunluğunun ortalaması sol hemisferde sağa göre daha uzun bulunmuştur. Ölçümlerin dışında sulcus'ların varyasyonları da incelenerek kayıt edilmiştir. Özellikle primer sulcus'ların devamlı olup olmadığı, birbirleri ile devam edip etmedikleri değerlendirilmiştir. Sağ ve sol hemisfer arasında anlamlı bir sonuç bulunamamıştır. Edinilen bulgular diğer araştırmacıların yapmış olduğu benzer çalışmaların sonuçları ile karşılaştırılarak tartışılmıştır.

In our study, there are 25 hemispheres, 8 number of them whole human brains which obtained from cadaver and 9 number of them in sagittal which were obtained from cadaver in Anatomy Department of Uludağ University Faculty of Medicine. Initially, the brain were cleaned from the membranes and veins on the outer surface. The purpose of the cleaning process is to the sulcus and gyrus which they will measure make more clearly. After the brains were cleaned, a Canon G12 camera was used on the black background. Human brains were photographed. These photos are archived. From digital records, Primer sulcus lengths were measured with Image J (2.1.4.7) program and gyrus fields were calculated using morphometry properties of the program A total of 78 parameters were measured and these parameters were compared according to the right and left hemispheres. Analyzes of the findings were made in the statistical program SPSS (Statistical Package for the Social Sciences / ver.22). Between the right and left hemispheres was found 3 significant results from 74 parameters in total. These parameters were gyrus frontalis inferior (p = 0,049), sulcus frontalis inferior (p= 0,047), gyrus temporalis superior (p= 0,042). Besides these, the value of sulcus calcarinus was found as p= 0056. The mean of Gyrus frontalis inferior and gyrus temporalis superior was found wider in the left hemisphere than right side. The mean length of the sulcus calcarinus and sulcus frontalis inferior was longer in the left hemisphere than in the right side. Apart from the measurements, variations of sulcus have been examined. Especially, it was evaluated whether the primary sulcus were continuous or not. The right and left comparisons were made for the presence or absence of permanent sulcus. There was no significant difference between the right and left hemispheres. The findings were compared with the results of similar studies conducted by other researchers.