Parçalanmış zamanın şairlerinden Doktor Ziya Ahmed Kaya: (Sisli) yollar ve (garip) izler

Abstract

Tanzimat’tan beri modernleşme sürecindeki aydınlarımız, parçalanmış zamanın fertleri olarak zihniyet ve iç insan buhranı yaşamışlardır. Osmanlı toplumunun bu sancılı batılılaşma gayretleri içerisinde aydınlarımız, iç dünyalarındaki ikiye bölünmüşlüğü daha fazla hissetmişlerdir. Çağdaş düşüncelerle eski kültür arasındaki bu çatışma; Beşir Fuad, Tevfik Fikret ve Abdullah Cevdet gibi aydınların hayat ve eserlerinde bariz bir şekilde görülmüştür. Tıp doktoru, siyaset adamı ve şair kimliği ile dikkati çeken Ziya Ahmed Bey’in hayatı ve eserleri de bu süreçten nasibini almıştır. Kuvâ-yı Milliyeci ve Gemlik belediye başkanı olan Ziya Ahmed, eserlerini Yollar ve İzler, Dhamma, Keloğlan adlı kitaplarda toplamıştır. Yiğit ve vatansever olması bütün kayıtlarda özellikle vurgulanan şair, şiirlerinin toplandığı Yollar ve İzler adlı eserinin “Tenkidnâme” kısmını Abdullah Cevdet’e yazdırmıştır. Bu çalışmada eski harflerle yayımlanan (1928) Yollar ve İzler adlı eserinden yola çıkarak; özellikle Ziya Ahmed, genel olarak o devir aydınlarının geride bıraktıkları garip izler değerlendirilecektir.

Intellectuals as individuals living in a tumultuous time since Tanzimat, have undergone through mentality and inner humanitarian crises. Among the troubled westernization efforts of the Ottoman society felt their split personality deeply. This conflict of the tradition with the modern ways can be seen conspicuously in the works and lives of intellectuals such as Beşir Fuad, Tevfik Fikret ve Abdullah Cevdet. The Works and life of Ziya Ahmed who was a medical doctor, politician and a poet had its share of this process. Ziya Ahmed was member of Kuva-yı Milliye and he was the mayor of Gemlik. His Works are collected in the following books: Yollar ve İzler, Dhamma, Keloğlan. All the records indicate that he had been a gallant and patriotic man. “Tenkidnâme” part of his work called Yollar ve İzler was written to Abdullah Cevdet. In this study, the strange traces of Ziya Ahmad in particular and contemporary intellectuals in general would be evaluated taking his work Yollar ve İzler (1928) published in old letters as a reference point.