Farklı formasyonlar için hidrolik iletkenlik ile formasyon katsayısı arasındaki ilişkinin belirlenmesi: Bursa örneği

Abstract

Bu çalışmada amaç, hidrolik iletkenlik ile rezistivite arasındaki ilişkiyi farklı formasyonlar üzerinde araştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü’nün 2009 yılında oluşturduğu Bursa ili jeoloji haritasından faydalanarak Alüvyon, Mudanya, Nilüfer ve Paşayayla formasyonlarında olmak üzere toplam 9 farklı lokasyonda arazi çalışması yürütülmüştür. Bu bölgelerin her birinde açılan kuyularda slug test yapılmış ve hidrolik iletkenlik değerleri Bouwer-Rice ve Dagan analitik metotları kullanılarak bulunmuştur. Buna ek olarak, kuyuların bulunduğu bölgelerde Schlumberger dizilimi kullanılarak düşey elektrik sondaj yöntemi uygulanmıştır. Arazi çalışması sonucu elde edilen ölçüm değerleri IPI2win yazılımı kullanılarak işlenmiş ve çalışılan bölgelerdeki katmanların gerçek rezistivite değerleri bulunmuştur. Açılan her bir kuyudan su numunesi alınarak elektrik iletkenlik değerleri laboratuvarda ölçülmüş ve suyun rezistivitesi hesaplanmıştır. Her bir lokasyon için gerçek rezistivite değeri, yeraltı suyunun rezistivite değerine oranlanarak formasyon faktörü elde edilmiştir. Formasyon faktörü ile hidrolik iletkenlik arasındaki ilişki incelenmiş ve lineer bir bağıntı ortaya çıkmıştır. Bu çalışmanın yeraltı suyu araştırmaları açısından faydalı olacağı düşünülmektedir.

The aim of this study is to research the relationship between hydraulic conductivity and resistivity on different formations. For this purpose, a total of 9 different field studies were carried out on Alluvium, Mudanya, Nilüfer and Paşayayla formations on the basis of the geology map of Bursa established by the General Directorate of Mineral Research and Exploration in 2009. Slug tests were performed in the wells drilled on each of the study areas and hydraulic conductivity values were determined by using Bouwer-Rice and Dagan analytical methods. In addition, the vertical electric sounding method was applied using the Schlumberger array in areas where wells are located. The values obtained from the field study were processed using IPI2win software and the real resistivity values of layers in study regions were found. After collecting water samples from each well, electric conductivity values were measured in the laboratory and resistivities of water samples were calculated. For each location, formation factor was calculated as a ratio of real resistivity to groundwater resistivity. The relation between formation factor and hydraulic conductivity were investigated and a linear relationship was found. It is believed that this study will be beneficial to groundwater research studies.