Eğitim üzerine anarşist bir yaklaşım: William Godwin ve ulusal eğitimin eleştirisi

Abstract

İnsan özgürlüğünü ön planda tutan ve her tür mutlakıyeti reddeden kural tanımaz bir düşünce olarak anarşizm, insanın biçimlendirilme süreci olarak eğitim anlayışına karşı çıkarak eğitimi özgürlüğün kazanımı ya da korunmasında bir araç olarak ele alır. Eğitim bir tahakküm mü yoksa bir özgürlük aracı mıdır? Bu sorunun yanıtı; anarşizm açısından özgürlük aracıdır ve anarşistlere göre anarşist olmayan hiyerarşi taraftarlarının elinde bir tahakküm aracıdır. Bu sebeple eğitimin amaçsal değişimini ve araçsal dönüşümünü sağlamak özgürlük açısından, dolayısıyla da anarşizm açısından bir zorunluluktur. Bu bağlamda anarşist düşünür William Godwin otoritenin elinde bir araç olan kamusal ya da ulusal eğitimi eleştirerek bunun yerine aklın kullanımı olarak eğitimi ileri sürer. Bu çalışmada Godwin’in eğitimle ilgili düşünceleri ele alınarak açıklanmaya çalışılacaktır.

Anarchism as an idea which does not accept any rule rejects all kinds of autocracy keeps human freedom in the forefront, handles education as a tool for obtaining and preserving of freedom by opposing the concept of education as a human forming process. Is education a tool of domination or of freedom? The answer of this question is that education is a tool for freedom in terms of anarchism, but a way of domination on the hands of non anarchist proponents according to anarchists. Therefore, it is a necessity to provide the purposeful change of the education and instrumental transformation in terms of freedom and thus for anarchism. William Godwin, herein, criticizing public or national education which is a tool on the hand of authority, put forwards the education for the use of reason. In this study, Godwin’s ideas about education are attempted to explain.