Bursa tıbbi folklorunda kırık-çıkıkla ilgili tedavi yöntemlerinden örnekler ve modern tıp bakımından bazı sonuçlar.

Abstract

Bu çalışmada Bursa tıbbi folklorunda kırık-çıkıkla ilgili tedavi yöntemlerinden örnekler verilmiş ve modern tıp bakımından bazı sonuçlara varılmıştır. Bunun için Bursa'nın tarihi gelişimi kısaca incelendikten sonra, bu kentimizin tıbbi folklorumuzdaki yeri belirtilmiştir. Kırık-çıkıkla ilgili tedavilerin tarihi de detaylı olarak incelenerek bu tedavilerin tarih öncesi dönemlere kadar dayandığı belirlenmiştir. Tarihi ve folklorik yönden çok eski bir kentimiz olan Bursa'nın il merkezinde belirlediğimiz kırık-çıkıkçılardan ve bunların tedavi ettikleri hastalardan elde edilen örnekler, istatistiksel verilerle belirtilmeye çalışılmıştır. Çalışmamızda belirlenen kırık-çıkıkla ilgili ilkel tedavi yolları Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji Kliniğindeki modern tıp yöntemleriyle karşılaştırılarak yararlı bir sonuca varılmaya çalışılmıştır. Belirlediğimiz sonuçlara göre kırık-çıkıkçıların kırıkla ilgili tedavi yöntemleri çoğu zaman komplikasyonlar oluşturmaktadır. Komplikasyonlu hastaların bir kısmı hastaneye başvurmakta, diğer bir kısmı ise komplikasyonların sonucunu çaresiz bir durumda beklemekte, ya da başka bir kırıkçıya gitmektedir. Kırık-çıkıkçıların, çıkıkla ilgili tedavi yöntemlerinden oluşan komplikasyonlar daha azdır, bunların bazılarında modern tıp yöntemleriyle benzerlikler görülmektedir. Bütün bu tedavi yöntemleri yüzyıllardan beri halk arasında uygulanmakta olup bu durum elde ettiğimiz istatistiksel verilerden, bazı tarihsel ve tıbbi yazma kitaplardan ve yerli -yabancı tıp tarihi kitaplarının incelenmesinden anlaşılmıştır. Çalışmamızın son kısmında kırık-çıkıkla ilgili ilkel tedavi yöntemleri modern tıp metodlarıyla karşılaştırılarak bazı sonuçlara varılmıştır.

In this work, study samples on therapy methods on dislocation-fracture in Bursa's Medical folklore are given and some results are also obtained under the modern medicine point of view» For that reason, the historical development of Bursa has been investigated shortly, and the importance of the city in the medical folklore has been determined. It has been found that therapies related to the dislocation-fracture had gone to prehistoric periods, Samples obtained from the patients treated by the well-known bone-setters of an ancient city Bursa, are analyzed from statistical point of view and the results are given in tables. In this work, the primitive therapies made by bone-setters are compared. with the modern methods applied in Orthopedics and Traumatology Department of Faculty of Medicine, Uludağ University. According to the results obtained, most of the therapies done by bone- setters ends with complications. Some of the patients with complications apply hospitals, but the others either go to another bone-setter or accept the destiny. Bone-setters are more succesfull in dislocation treatment than in fracture because some of the dislocation methods have similarities with modern medical methods. These primitive therapeutical methods have been used among the people for centuries according to medical manuscripts and medical historical books of native and foreign authors. In the last part of own study, the primitive methods in the treatment of dislocation-fracture are compared with modern medical methods and the results obtained are given.