Husserl ve Dilthey’da bilinç ve anlam sorunu

Abstract

Husserl’in transandantal fenomenolojisi ve Dilthey’ın metodolojik hermeneutiği, bu çalışmada, iki temel sorun bakımından karşılaştırılmaktadır: bilinç ve anlam. Bu iki sorun çerçevesinde, Husserl’in hermeneutik ve Dilthey’ın fenomenolojik çıkmazlara sahip olduğu gösterilmek istenmektedir. Bu bakımdan şu sorulara yanıt aranmaktadır. Transandantal fenomenolojinin hermeneutik çıkmazı ile metodolojik hermeneutiğin fenomenolojik çıkmazı nedir? Hem Husserl’in hem de Dilthey’ın epistemolojik çabalarının gelip dayandıkları sınır neresidir? Bu çabalar, dil ile dünya arasındaki ilişki sorununa tatmin edici bir yanıt verebilmişler midir? İki temel başlığa sahip olan çalışmada, ilkin Husserl’in bilinç ve anlam konusunda, tarihsellik ve tekillik kategorilerinden yoksun olduğu ve anlamın başka bir özne tarafından anlaşılmasının hermeneutik koşullarını açıklayamadığı iddiası temellendirilmek istenmektedir. İkinci olarak Dilthey’ın aynı konularda, bilincin şimdide iş gören yönelimselliğinden yoksun olduğu ve anlamın ifadede görünür olmasının fenomenolojik koşullarını açıklayamadığı gösterilmek istenmektedir. Nihayetinde her iki düşünürün bu çıkmazlarının Gadamer ve Heidegger tarafından aşıldığı iddia edilmekte ve bu bakımdan her iki düşünürün de gündeminde olan kriz düşüncesinin, aslında bilimlerin yöntemine değil yaşamın kendisine ilişkin olduğuna işret edilmektedir.

This study compares Husserl’s transcendental phenomenology to Dilthey’s methodological hermeneutics in context of the problems of the consciousness and the meaning. In this context, it's tried to show that Husserl has hermeneutical dilemmas like that Dilthey has phenomenological ones. In this respect, it tries to answer the following problems. What is the hermeneutical and phenomenological dilemma of the transcendental phenomenology and methodological hermeneutics? Where are the limits of Husserl’s and Dilthey’s epistemological attempts? Can these attempts answer the problem of relation between language and world? This study, which has two basic headings, firstly claims that Husserl's notions of the consciousness and the meaning have lack of the categories of the historicity and the individuality. Thus he cannot explain that the understanding has hermeneutical conditions. Secondly, it tries to show that Dilthey’s concepts of the consciousness and the meanings have lack of the phenomenological intentionality. Thus he cannot see that appearing the meaning in expression has the phenomenological conditions. Eventually, this study asserts that Gadamer and Heidegger surpass the both of Husserl’s and Dilthey’s dilemmas. In this regard, it indicates that the crisis, which put on the agenda by two thinkers, is actually belonging to the life not to the scientific methodology.