Sürdürülebilir ulaşım planlaması için şehir içi otobüs hatlarında sefer çizelgeleme optimizasyonu

Abstract

Ülkemizde ve dünyada nüfusun sürekli artması ile birlikte, toplu taşıma ve ulaşım sistemlerinin planlanması ve bu süreçte yaşanan sorunların çözümü; çevresel duyarlılık, ekonomik ve toplumsal fayda açısından çok büyük önem arz etmektedir. Şehir içi toplu taşıma sistemlerinde sefer sıklıklarının ve sayılarının optimum seviyesinin belirlenmesi; maliyet, çevresel etki ve toplumsal refah ekseninde toplu taşımanın en önemli sorunlarından olup, şehirde yaşayan tüm bireyler için kritik bir konudur. Bu çalışmada; şehir içi toplu taşıma (otobüs) sistemlerinin verimli ve sürdürülebilir olarak planlanması amacıyla; Tekirdağ/Çorlu Belediyesi toplu taşıma ulaşım sistemlerinin günlük sefer sayılarının, sefer sıklıklarının ve yolcu taşıma kapasitelerinin mevcut durumu incelenerek sefer sayısı optimizasyonu yapılmıştır. Bu amaçla ulaşım yönetim sistemi verileri kullanılmış ve günlük sefer sayısı optimizasyonu için doğrusal hedef programlama modeli geliştirilmiştir. Model, LINGO paket programı yardımıyla çözülerek, gün bazında optimum sefer sayısı belirlenmiştir. Çalışmada seçilen pilot otobüs hattı için detaylı analizler gerçekleştirilmiştir. Mevcut durum sistem tasarımı ve optimum sistem tasarımı sonuçları karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiş olup fayda maliyet analizi yapılmıştır.With the continuous increase in the population in our country and in the world, planning of public transportation and transportation systems and solving the problems experienced in this process is of great importance in order to provide environmental awareness, economic and social benefit. The issue of determining the optimum level of trip frequencies and number of trips in urban public transport systems is one of the most important problems and is a critical issue for all individuals living in the city. In this study; in order to plan urban public transport (bus) systems efficiently and sustainably; by examining the current situation number of daily trips, trip frequencies and passenger transport capacities of Tekirdağ / Çorlu Municipality public transportation systems, the number of trips has been optimized. For this purpose, a linear goal programming model was developed for the optimization of the number of daily trips. The model was solved with the help of the LINGO package program and the optimum number of trips per day was determined. In the study; detailed analyzes were carried out for the selected pilot bus line. The current state system design and optimum system design results were evaluated comparatively, and cost-benefit analysis was performed.