Çin Halk Cumhuriyetinde kalkınma stratejileri ve planlama

Abstract

Günümüze kadar süregelen anamalcı (kapitalist) kalkınma modelinin temeli Adam Smith ve 19. yüzyıl İngilteresi tarafından atılmıştır. Adam Smith'in başlattığı ekonomik kalkınma yönteminden anamalcı ülkeler son iki yüzyılda değişen oranlarda sapmışlardır. Şöyleki, 1929 yılında başlayan ve 1934 'lere kadar süren Dünya ekonomik bunalımından kurtulmak için Keynezyen iktisat politikasını, 1974'lerde petrol şokunun yarattığı bunalımdan da kurtulmak için parasalcı iktisat politikasını uygulamaya koyduklarını görürüz. Öte yandan Marx ve Sovyetler Birliği de toplumculuk (sosyalizm) ve toplumcu (sosyalist) kalkınma için Smith ve İngiltere'nin oynadığı rolün bir benzerini toplumcu ülkeler için oynamıştır. Anamalcı ülkeler nasıl Adam Smith ve İngiltere'nin başlattığı anamalcı kalkınma modelinden değişen oranlarda sapmışlarsa, çoğu toplumcu ülkeler de Marx'ın ve Sovyetlerin toplumcu kalkınma modelinden göreli şekilde ayrılmışlardır. Yeryüzündeki tüm ulusların kalkınmalarını belirli araçlar kullanarak üç alternatif ekonomik sistem modeli içinde gerçekleştirmeye çalıştıklarını görürüz. Birinci model arı piyasa ekonomisidir. Bu model de; 1- Kaynak ayırımı tüketici tercihlerine göre yapılır yani kaynakların ayırımı hane halkınca yönetilir, 2- Ayırım süreci piyasa mekanizması içinde yapılır, 3- Tüketici tercihlerine dayanan kaynak ayırım karmasının uygulanma süreci maddi özendirmeye dayanır.