İki fazlı zeytinyağı işletmelerinde oluşan pirinanın özelliklerinin zeytin çeşidine bağlı olarak değişimi

Abstract

Zeytinyağı üretiminde kullanılan üç fazlı üretim yöntemi, oluşan atıksuyun bertarafındaki zorluklar nedeniyle, iki fazlı üretim yönüne kaymaktadır. İki fazlı işletmede oluşan pirina neminin, üç fazlı sistemde oluşan pirinaya kıyasla yüksek olması, pirinayı işleyen tesisleri etkilemektedir. Oluşan iki fazlı pirinanın miktarı ve nem oranı, işlenen zeytinin özelliğine bağlı olarak değişmektedir. Bu çalışmada, zeytin çeşidine göre oluşan pirina miktarı ve nem oranı, kütlenin korunumunun esas alındığı bir hesap yöntemi kullanılarak tahmin edilmiş ve Türkiye‟de yaygın olarak yetiştirilen yağlık zeytin çeşitleri olan Gemlik, Uslu, Kilis, Ayvalık, Memcik ve Erkence zeytinleri için bir değerlendirme yapılmıştır. Oluşacak pirina miktarı, zeytinin yağ, nem ve katı madde içeriğine ve malaksasyon aşamasında eklenen su miktarına bağlıdır. İncelenen zeytin çeşitleri için, 1000 ton zeytin işlenmesi durumunda, oluşacak pirina miktarının, malaksöre su ilave edilmemesi durumunda yaklaşık 630 ile 790 ton arasında, pirinanın nem oranının ise %48-71 aralığında olacağı tahmin edilmiştir. Malaksöre su ilave edilmesi ve seperatör sularının da pirinaya eklenmesi durumunda ise pirina miktarının, 730-890 ton aralığına, pirina nem oranının ise %55-74 aralığına yükseleceği tahmin edilmiştir. Pirinaların kuru madde oranı değerlendirildiğinde ise, 1000 ton zeytin işlenmesi ve oluşan pirinanın kurutulması durumunda, yakıt olarak kullanılabilecek pirina miktarının en düşük 225 ton ile Gemlik zeytininin, en yüksek 330 ton değeri ile Kilis zeytininin işlenmesi durumunda elde edileceği tahmin edilmiştir.Production method of olive oil is shifting to the two-phase production due to the difficulties of treatment of wastewater occurred in three-phase production. On the other hand, the fact that humidity of pomace produced in two-phase system is higher than that of pomace in three-phase system, affects pomace facilities. Moisture rate, quantity and properties of pomace generated in two-phase production vary according to olive cultivar. In this study, Gemlik, Uslu, Kilis, Ayvalık, Memcik and Erkence olives, which are widely grown in Turkey, characterization of pomace generated in two-phase production is investigated. Furthermore, variation of humidity content and amount of pomace generated according to olive cultivar is estimated by a method based on conservation of mass. Amount of generated pomace depends on oil, humidity and solids content of olive and amount of water added during malaxer stage. When 1000 tons of olives are processed, it is predicted that about 630 to 790 tons of pomace will be generated having the humidity rate of 48%-71% for the olive cultivars examined in this study. In case of mixing separator wastewater with pomace, it is estimated that amount of generated pomace will rise up to 730-890 tonnes having the humidity rate of 55%-74%. Generally, dried pomace is used as biofuels; therefore yield of dry pomace is also an important parameter. When amount of dry matter pomace is evaluated, it is estimated that the lowest amount will be obtained from Gemlik olive cultivar with 225 tons and the highest amount will be obtained from Kilis olive cultivar with 330 tons