Pay senedi değerlemesi

Abstract

Bilindiği gibi sermaye piyasasında en önemli iki araç pay senedi ve tahvildir. Yatırımcı açısından tahvil pay senedine göre daha az risk taşımaktadır. İşletme yıl sonunda kar elde etsin veya etmesin tahvil sahipleri faiz geliri alacaklardır. Oysa işletmenin kar elde etmemesi veya karını dağıtmaması durumlarında pay senedi sahipleri gelir elde edemeyeceklerdir. Başka bir deyişle , pay senedine yatırım yapanlar tahvile yatırım yapanlara göre daha fazla risk yüklenmektedirler. Bu nedenle istedikleri getiri de riskleriyle orantılı olarak yüksek olacaktır. Çünkü herhangi bir yatırımda risk arttığında getiride artar. Pay senedinin taşıdığı risk nedeniyle, tahvile göre değerlendirilmesi dikkatle yapılmalıdır. Ancak pay senetlerinin değerlendirilmesi oldukça karmaşıktır. Bu konuda birçok farklı görüş ileri görülmüştür. Pay senedi değerlemesinde birinci zorluk, gelirlerin - kar paylarının - tahmininde ortaya çıkar. Çünkü pay senetleri için kür payı tahvilinin faiz oranı gibi belirli değildir. Bu nedenle pay senedinin fiyatını saptamak oldukça zordur. Pay senedinin fiyatının tespit edilememesi yatırım yapılıp yapılmaması konusunda karar verilmesini etkileri öte yandan kar payının tahvil faiz oranı gibi sabit olmaması, artıp azalabilmesi, pay senedi derlemede standart anüite formüllerinin uygulanmasını engellemektedir. Pay senedine yatırım yapan kişiler, genellikle değerlendirme yöntemleri konuşup da bilgisizdirler. Pay senedine yatırım yapan ki , arkadaşının , bankasının, bankerinin, bir gazete veya dergi makalesinin etkisinde kalarak yatırım için girişimde bulunur. Sermaye piyasasının gelişmiş olduğu ülkelerde bu konuda çalışan danışmanların hizmetlerinden yararlanılmaktadır . Örneğin , A.B.D. de bu amaçla çıkarılmış Yatırım Danışmanları Yasası" vardır. İngiltere de Financial Times, 621 işletmenin pay senedi fiyatlarını sürekli olarak vermektedir. Sermaye piyasasının gelişmiş olduğu ülkelerde bile, pay senedi değerlemesinde farklı sonuçlar elde edilmektedir. Bunun nedeni kullanılan yöntemler değil, kullanılanabilen farklıdır. Öte yandan Türkiye'de sermaye piyasası gelişmekte olduğundan sermaye piyasasıyla ilgili hizmetler ve bilgiler çok yetersizdir. Bu çalışmanın amacı, pay senedi değerlemesinde rol oynayan etmenler üzerinde bilgiler vermektir.