Prusias ad Hypium Akhilleus mozaiği

Abstract

Akhilleus Mozaiği, 1950’li yıllarda Prusias ad Hypium kentinin güney tarafındaki bir tarlada tesadüfen bulunmuştur ve kentteki bir Roma villasının zemininde yer almış olan bir taban mozaiğidir. Çok az bir kısmı korunmuş olan mozaik parçası üzerinde üç adet yazıt bulunmaktadır. Bu yazıtta sol başta Genç Kızlar (παρθένοι), ortada Deidameia (Δηιδαμεία) ve onun sağında Purrhos (Πύρρ̣ο[ς]) yazmaktadır. Yazıtlardan da anlaşıldığı gibi bu mozaikte Skyros Adası’nda Kral Lycomedes’in Sarayı’nda Akhilleus’un, Odysseus tarafından ortaya çıkarılması tasvir edilmiştir. Sahnenin sağ üst köşesinde en üstte yazılmış olan Parthenoi yani Antik Yunanca anlamıyla “Genç Kızlar” hikâyenin geçtiği Lykomedes’in Sarayı’ndaki mozaikte arka planda bulunan Lykomedes’in genç kızlarını ima etse de aslında bu sahnenin bu temayı işleyen ve Parthenoi (Genç Kızlar) olarak adlandırılmış tragedya veya pandomim için yazılmış ve günümüze kadar ulaşmamış bir edebi tiyatro eserinin adı olduğunu bize göstermektedir. Aynı durum Zeugma Akhilleus Mozaiği’nde (Quintus Calpurnius Eutykhes Evi’ndeki) de görülmektedir. Bu sahnenin etrafını dalgalı kurdele bandı çevirmektedir. Bundan sonra mozaiği, günlük hayattan iki sahne olan av ve ziyafet sahnesi çevirmiştir. Mozaik en dışta ise geometrik bir bordür ile sonlandırılmıştır. Prusias ad Hypium Akhilleus mozaiği sahip olduğu stilistik ve ikonografik özellikler itibariyle İS 3. yüzyılın ortalarına ait olmalıdır.The Mosaic of Achilles was discovered coincidentally in a field in the southern region of Prusias ad Hypium in the 1950s. It is a floor mosaic situated on the ground of a Roman villa in the city. Only a very small part of the mosaic remains on which there are three inscriptions. These inscriptions involve words Young Girls (παρθένοι) on the left, Deidameia (Δηιδαμεία) in the middle and Pyrrhus (Πύρρ̣ο[ς]) on the right. As understood from the inscriptions, this mosaic depicts the discovery of Achilles by Odysseus in King Lycomedes’ palace in Skyros Island. The word Parthenoi meaning Young Girls in ancient Greek written at the top of the upper right corner of the scene implies the young daughters of Lycomedes at the background of the mosaic in Lycomedes’ palace where the story takes place, however it in fact shows the title of a lost literary drama written about this theme for tragedy or pantomime which did not reach the present day. The same situation applies to the Zeugma Achilles Mosaic (at the house of Quintus Calpurnius Eutykhes). The scene is surrounded by a wavy ribbon band. This is followed by hunting and feast scenes both from daily life. Finally, the outermost border is a geometric one. Due to its stylistic and iconographic characteristics, the Prusias ad Hypium Achilles mosaic is estimated to date back to mid-third century AD.