Sosyal hakların ikincilliği sorunu

Abstract

Bu makale, 2. kuşak haklar olarak tanımlanan sosyal hakların tıpkı 1. kuşak haklar olarak tanımlanan klasik haklar gibi pozitif hukukta kendisine yer bulması konusundaki argümanları konu almıştır. Günümüzde, sosyal haklar, içerik ve kapsam bakımından en çok tartışılan, eleştirilen haklar olarak karşımıza çıkmaktadır. Gerek ulusal gerekse uluslararası düzeyde sosyal haklar, klasik haklardan farklı özelliklere sahip olmaları gerekçesiyle pozitif hukukta kendisine farklı şekilde yer bulmakta ve klasik hakların sahip olduğu denetim mekanizmalarından yoksun bırakılmaktadır. Bu çalışmada ortaya konulan husus ise hakların bölünemez oldukları ve aralarında bir hiyerarşinin bulunmadığı savı ile sosyal hak uyuşmazlıklarının da yargılanabilir olduğudur. Bu bağlamda çalışmanın ortaya koyduğu mesele haklar arası hiyerarşi ve ayrıştırma ile ilgilidir. Sorunun hukuki niteliğinde öncelikle, 2. Kuşak haklardan olan ekonomik ve sosyal hakların somut bir içerikle güçlü bir denetim mekanizmasına olan ihtiyacı öne çıkmaktadır. Bu husus sosyal hakların da en az birinci kuşak haklar kadar insanın onurlu bir yaşam sürdürebilmesi mücadelesinde taşıdığı öneme odaklanır.

This article deals with the arguments that social rights defined as 2nd generation rights take place in positive law just like classical rights defined as 1st generation rights. Today, social rights appear as the most discussed and criticized rights in terms of content and scope. Both nationally and internationally, social rights find a different place in positive law on the grounds that they have different characteristics from classical rights, and they are deprived of the control mechanisms that classical rights have. The point put forward in this study is that social rights disputes can also be prosecuted, with the argument that rights are indivisible and there is no hierarchy between them.In this context, the issue raised by the study is about the hierarchy and separation between rights, and in the legal dimension of the problem, the necessity of bringing economic-social rights to a more concrete content and stronger control mechanisms comes to the fore. This issue focuses on the importance of social rights at least as much as first generation rights in the struggle for human beings to lead a dignified life.