Bazı nohut genotiplerinin (Cicer arietunum L.) Isparta şartlarına adaptasyonu üzerine kantitatif bir yaklaşım

Abstract

Bu araştırma bazı nohut çeşitlerinin Isparta ekolojik koşullarında adaptasyonunu ve çeşitlerin farklılıklarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Tesadüf blokları deneme deseninde 4 tekrarlamalı olarak 1996-1997 yıllarında yapılan iki yıllık denemede 11 çeşit kullanılmıştır. Elde edilen veriler çok değişkenli istatistik analiz yöntemleri ile değerlendirilmiştir.İki yıllık sonuçlara göre, gözlenen tüm özelliklerde çeşitler arası farklılıkların önemli olduğu saptanmıştır. Dane verimi bakımından en yüksek değeri, Isparta yöresinde yaygın olarak kullanılan üretilip tüketime sunulan İspanyol nohut (125.6 kg/da) ve Akçin-91 (123.2 Kg/da) verirken, diğer çeşit ve hatlardan düşük dane verimi (104.6-115.3 kg/da) elde edilmiştir. Ana bileşenli faktör analizi sonuçlarına göre bir anabileşen (PC1) elde edilmiştir. Buna göre, çeşitler benzerliklerine göre bir gurupta toplanmaktadır. Ancak, kümeleme analizi sonuçlarına göre 2 ana öbek ve 3 alt öbekte benzerliklerine ve farklılıklarına göre çeşitlerin guruplandığı ortaya çıkmıştır.

This study was carried out to determine the adaptation of some chickpea varieties under the ecological conditions of Isparta province in Turkey. Eleven varieties were used in two years study (between the years of 1996 and 1997) with randomized block design with four replicate. Data were analysed by multivariate statistical methods.According to the two years results, the differences between the varieties were found to be important in all characters observed. The highest seed yield was obtained from İspanyol nohut (125.6 kg/da), which is widely grown and consummed in Isparta area and Akçin-91 (123.2 kg/da) as well, whereas low seed yield (104.6-115.3 kg/da) was obtained from the other cultivars and lines. One principal component (PC1) was found by factorial analyses. But, eleven varieties were seperated in two main groups and three subclusters as a result of cluster analyses.