Bilinçli farkındalık ve bilişsel esnekliğin problemli akıllı telefon kullanımı üzerindeki etkisi: Öz-kontrolün aracı rolü

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı, üniversite öğrencileri örnekleminde bilinçli farkındalık ve bilişsel esnekliğin problemli akıllı telefon kullanımı ile ilişkisinde öz-kontrolün aracı rolünü ortaya koymaktır. Örneklem, üniversitede öğrenim gören 171’i (%57) kız, 125’i (%43) erkek olmak üzere toplam 296 üniversite öğrencisinden oluşmuştur. Araştırmada veri toplamak amacıyla “Kişisel Bilgi Formu”, “Kısa Öz-kontrol Ölçeği”, “Bilinçli Farkındalık Ölçeği”, “Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği” ve “Bilişsel Esneklik Envanteri” kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, özkontrolün, bilişsel esneklik ve problemli akıllı telefon kullanımı arasında tam aracı rol gösterdiği; bilinçli farkındalık ve problemli akıllı telefon kullanımı arasında kısmi aracı rol gösterdiği bulunmuştur. Ayrıca, öz-kontrolün, bilişsel esnekliğin alt boyutlarından alternatif ve problemli akıllı telefon kullanımı arasında tam aracı rol gösterdiği; kontrol ve problemli akıllı telefon kullanımı arasında ise kısmi aracı rol gösterdiği bulunmuştur. Bulgular ilgili literatür çerçevesinde tartışılmıştır.The main aim of the present study was to obtain information about the use of smart phones among university students, and to present the mediator role of self control in the relationship between mindfulness and cognitive flexibility on problematic smartphone use. The participants of the study are 296 university students. Fifty-seven percent of the sample (n=171) was female and 43% (n=125) as male. In this study data was collected by “Personal Information Form”, “Brief Self-Control Scale”, “Mindful Attention Awareness Scale”, “Smartphone Addiction Scale” and “Cognitive Flexibility Inventory”. According to the findings of the research, self-control had a full mediator role in the relationship between cognitive flexibility and problematic smartphone use; and partial mediator role between mindfulness and problematic smartphone use. Additionally, in terms of subdimensions of cognitive flexibility, selfcontrol had a full mediator role between "alternatives" and problematic smartphone use; and partial mediator role between "control" and problematic smartphone use. Findings are discussed within the framework of the related literature.