Hayward ve Matua kivi çeşitlerinde mikro çoğaltım

Abstract

Bu araştırmada “Hayward” ve “Matua” kivi çeşitlerinde mikro çoğaltım olanakları değerlendirilmiştir. Başlangıç kültüründe en başarılı sonuçlar, 2 mg/L BA, 22.5 g/L sukroz ve 7 g/L difco-bacto agar ilave edilmiş ¾ doz MS ortamından elde edilmiştir. Elde edilen bulgular, her iki çeşitte de, in vitro kültüre başlamak için sürgün ucu eksplantlarının, tek boğumlu mikro çeliklere oranla daha avantajlı olduğunu göstermiştir. Bu nedenle sürgün çoğaltım aşamasında sadece sürgün ucu eksplantları kullanılmış ve farklı besin ortamlarının eksplantlarda büyüme ve çoğalma üzerine etkileri incelenmiştir. “Hayward” çeşidinde, en yüksek çoğalma oranı (5.3) ve sürgün sayısı (3.4); sodyum fosfat (170 mg/L), adenin sülfat (80 mg/L), thiamin-HCl (0.3 mg/L), inositol (100 mg/L), BA (2 mg/L), IBA (0.03 mg/L), sukroz (30 g/L) ve agar (6 g/L) ilave edilmiş tam doz MS besin ortamından elde edilmiştir. “Matua” kivi çeşidinde ise maksimum çoğalma oranı (5.22) ve sürgün sayısına (4.19) ulaşabilmek için söz konusu besin ortamının sıvı formda kullanılması gerekmektedir. Köklenmeyi temin etmek için çoğalan kültürlerden kesilen sürgünler (2cm), önce bir seri IBA çözeltisine bandırılmış, sonra 20 g/L sukroz ve 7 gr/L agar ilave edilmiş ½ doz MS ortamına aktarılmıştır. En yüksek köklenme oranları “Hayward” çeşidinde (%51.85) 20 mg/L IBA’nın 15 saniye uygulaması, “Matua” çeşidinde (%70.37) ise 50 mg/L IBA’nın 2 saat uygulaması ile sağlanmıştır.

Possibilities of micropropagation of kiwifruit cultivars “Hayward” and “Matua” were investigated in the present study. In the initiation culture, the best results were obtained from the ¾ strength MS medium supplemented with sucrose (22.5 g/L), difco-bacto agar (7 g/L) and BA (2 mg/L). In both cultivars, the results showed that shoot tip explants were more advantageous relative to nodal cuttings in order to establish an in vitro culture. Therefore, at the proliferation stage of culture only shoot tip explants were used and the effects of different culture media on growth and proliferation of explants were evaluated. In “cv. Hayward”, the highest multiplication rate (5.3) and shoot number (3.4) were obtained from the full strength MS medium (SA-K) supplemented with sodium phosphate (170 mg/L), adenine sulphate (80 mg/L), thiamine-HCl (0.3 mg/L), inositol (100 mg/L), BA (2 mg/L), IBA (0.03 mg/L), sucrose (30 g/L) and agar (6 g/L). However, in “cv. Matua”, it was concluded that the above mentioned medium should be used in liquid form to reach maximum multiplication rate (5.22) and shoot number (4.19). In order to induce rooting, shoots (2cm) were cut off from proliferating cultures and dipped in a series of IBA solutions and then transferred to the ½ strength MS, supplemented with sucrose (20 g/L) and agar (7 g/L). The maximum ratio of rooting was 51.85% in “cv. Hayward” with the 15 second treatment of 20 mg/L IBA, and it was 70.37% in “cv. Matua” with the 2 hour treatment of 50 mg/L IBA.