Boyamada kullanılan yardımcı kimyasal maddelerin reaktif boyama atık sularının ozonlanmasına etkileri

Thumbnail Image

Date

2007

Authors

Journal Title

Journal ISSN

Volume Title

Publisher

Uludağ Üniversitesi

Abstract

Reaktif boyarmaddeler düşük fikse oranları nedeniyle atık suda yüksek seviyede renge neden olurlar. Atık sudan renk giderimi çalışmalarında kuvvetli bir oksidan olan ozon sıklıkla kullanılmaktadır. Ozonlama ile renk gideriminde pH, sıcaklık, ozon dozu ve mekanik karıştırma gibi faktörlerin yanında atık su bileşenleri de son derece önemli bir faktördür. Ozonlama çalışmaları sonuçlarının pratik şartlara uygunluğu açısından rengi giderilecek atık suda boyarmaddenin yanında bulunabilecek diğer kimyasal maddelerin etkilerinin bilinmesi gereklidir. Bu çalışmada, pratikte uygulanan proseslerde reaktif boyama banyosunda kullanılan alkali, tuz, ıslatıcı, kırık önleyici, köpük kesici ve iyon tutucu gibi yardımcı kimyasal maddelerin ozonlama yoluyla renk giderimi, ozon tüketim oranı ve KOİ giderimine etkisi CI Reactive Yellow 167 boyarmaddesi üzerinde incelenmiştir. Yardımcı kimyasal maddelerin tek tek kullanılmaları durumunda ozonlama ile renk giderimi üzerine belirgin bir etki görülmemiş, 30 dakikalık ozonlama çalışmaları sonucunda çıkış transmittans değeri %80 seviyesinde çıkmıştır. Bununla birlikte yardımcı kimyasal maddelerin tümü bir arada çözeltide kullanıldığında çıkış transmittans değeri %56 seviyesine gerilemiştir. Islatıcı içeren çözeltilerdeki ozon tüketim oranlarının %15-20 daha yüksek olduğu görülmüştür. Islatıcı maddenin atık KOİ yükünü yaklaşık olarak 2,5 kat artırdığı belirlenmiştir.
Reactive dyes cause high coloration of the waste water because of their low fixation rates. Waste water decolorisation sdudies frequently emloy ozone owing to its high oxidation potential. Besides other factors such as pH, temperature, ozone dosage and mechanical agitation liquor composition is an important factor for decolorisation by ozone. It is important to know the effect of other chemicals present in the effluent to predict the appropriateness of the ozonation process to actual reactive dyeing effluents. At this study, effects of various reactive dyeing dyebath auxiliaries such as salt, sequestrants, surfactants and defoamers on decolorisation and COD reduction of CI Reactive Yellow 167 has been investigated. Final effluent transmittance values were about %80 and were not affected by individual addition of auxiliaries. However, transmittance decreased to %56 when all auxiliaries were added at the same time. Ozone utilisation ratios %15-20 increased by presence of surfactant. Meanwhile, it was determined that the surfactant presence increased COD values approximately 2,5 times.

Description

Keywords

Ozon, Renk giderimi, Reaktif boyarmadde, Yardımcı kimyasal madde, KOİ, Ozone, Decolorisation, Reactive dye, Auxiliaries, COD

Citation

Eren, H. A. vd. (2007). "Boyamada kullanılan yardımcı kimyasal maddelerin reaktif boyama atık sularının ozonlanmasına etkileri". Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 12(2), 53-60.