XVIII. yüzyılda Bursa halkının ekonomik yapısı

Abstract

En eski tarihli ve zengin şer’iyye sicillerine sahip olan Bursa, bu hususiyetiyle şehir tarihinin farklı yönleriyle ele alınması bakımından araştırmacılara geniş imkânlar sunmaktadır. Eğitim, yerleşim, ticaret ve gündelik hayat gibi konuların yanında halkın ekonomik durumunun incelenmesi de şehir tarihi araştırmalarında önemli bir yer tutar. Zira ekonomik durum, sosyal hayatın her alanını doğrudan etkilemektedir. Toplumların ekonomik durumlarının tespiti için elimizdeki en önemli kaynaklar tereke kayıtlarıdır. Ölenlerin geride bıraktıkları menkul ve gayrimenkul her türlü eşyasını, alacak ve borçlarını ihtiva eden bu kayıtlar ilgili dönem toplumunu mukayeseli şekilde incelemeye fırsat tanımaktadır. Bu çalışmada tereke kayıtları esas alınarak kadın-erkek, Müslim-gayrimüslim gibi XVIII. yüzyıl Bursa toplumunu oluşturan halkın iktisadî durumu fakirlik, orta hallilik ve zenginlik bakımlarından ele alınmaya çalışılacaktır.

Bursa, which has the oldest and richest Sharia court records in the Ottoman State, thanks to this feature, gives great opportunities to researchers in terms of studying its history from various aspects. Since the economy affects every field of the social life, studying economic situation of public, besides education, establishment, commerce and daily life, occupies a significant place in urban history studies. And estate records are the most important sources to state the economic situation of people. These records, which contains movable assets, immovable properties, dept and credit of deceased person, enables the society to be examined comparatively –Muslim/non-Muslim and men/women-. In this article, economic situation of people who lived in Bursa in the 18th century is dealt with according to estate records.