Nehcü’l-Ferâdîs’te al- fiili üzerine

Abstract

Sözcükler tarih boyunca biçim ve anlam bakımından çeşitli değişikliklere uğramaktadır. Bu değişikliklerin tespit edilmesi dilin gelişiminin ortaya çıkarılması bakımından önemlidir. Bu çalışmada Harezm Türkçesinin en önemli ve kapsamlı eserlerinden biri ve Türkçenin tarihsel gelişim sürecinin tespit edilmesinde çok değerli bir kaynak kitap olan Nehcü’l-Ferâdîs’te al- fiili anlam ve yapı olarak incelenecektir. Bu çerçevede öncelikle Eski Türkçeden beri varlığını sürdüren söz konusu fiilin tek başına kullanıldığı yapılar taşıdığı anlamlara göre sınıflandırılarak örneklendirilecektir. Ardından bir isimle birlikte birleşik fiil oluşturduğu yapılar ve taşıdıkları anlamlar tespit edilecektir. Böylelikle Nehcü’l-Ferâdîs’te al- fiilinin hangi anlamlarda ve yapılarda kullanıldığı tespit edilirken sözcüğün Eski Türkçeden günümüze kadarki tarihsel yolculuğunun bir dönemine de ışık tutulmaya çalışılacaktır.Words are prone to various changes in terms of form and meaning throughout history. Verification of these changes is important in terms of enlightening the development of language. In the present study Nehcü’l-Ferâdîs which is one of the most important and comprehensive works of Khwarezm Turkish and an invaluable source book in determining the historical development process of Turkish is examined in terms of verbal meaning and structure by using on the verb al-. In this framework, especially the structures used singly since the subsistence of the above mentioned verb beginning from Old Turkish Language will be classified and exemplified according to their meanings. In order to do this, the structures and the meanings in which they form compound verbs shall determined. While trying to identify the terms and structures of the verb al- is used in “Nehcü’l-Ferâdîs”, we shall try to shed light on a period of this historical journey of the word from the Old Turkish to present.