Metastatik vertebra radyoterapisinde 3b-krt, yart ve vmat planlama yöntemlerinin dozimetrik karşılaştırılması

Abstract

Vertebra metastazları, kanser hastalarında sık karşılaşılan ve sağ kalımı etkileyen önemli bir durumdur. Tedavi yöntemleri cerrahi, radyoterapi ya da cerrahi sonrası radyoterapidir. Vertebra metastaz radyoterapisinde, Üç Boyutlu Konformal Radyoterapi (3B-KRT)'nin kullanılması yaygındır ve Yoğunluk Ayarlı Ark Terapi (YART) ve Volümetrik Ark Terapi (VMAT) yöntemleri de kullanılabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, palyatif vertebra radyoterapisinde farklı tedavi planlama yöntemlerinin kullanılmasının sebep olacağı avantaj ve dezavantajları ortaya çıkarmaktır. Bu amaçla Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilimdalı'nda bulunan rando fantom ile çalışılmıştır. Rando fantomun bilgisayarlı tomografi görüntüsü üzerinde, servikal ve lomber vertebralar ayrı ayrı ışınlanacak şekilde; servikal vertebra için bir 3B-KRT, iki VMAT ve üç YART tekniği ile, lomber vertebra için ise üç farklı 3B-KRT ve iki farklı VMAT ve YART tekniği ile tedavi planları hesaplanmıştır. 3B-KRT tekniği ile tedavi planı hesaplamak için Anabilimdalı'nda bulunan CMS XiO Tedavi Sistemi, YART ve VMAT tekniği için ise Monaco Tedavi Planlama Sistemi kullanılmıştır. Çalışmanın tamamlanmasıyla, hazırlanan tedavi planları kritik organ dozları, homojenite ve konformite açısından karşılaştırılmıştır. Kritik organ dozları; servikal vertebra ışınlanmasında tiroid, oral kavite, larenks, karotis, özefagus ve lomber vertebra ışınlanmasında böbrek açısından çok büyük önem arz etmektedir. Bu çalışmada elde edilen verilere göre rando fantomda yer alan kritik organların tamamı QUANTEC'te belirtilen doz limitlerinin altındadır ve kritik organ dozlarının en iyi korunduğu planlar, kullanılan tekniklere göre değişiklik göstermektedir. Servikal vertebra radyoterapisinde homojenite ve konformite indeks değerleri bakımından VMAT ve YART tekniği ile hesaplanan planlamalar 3B-KRT tekniği ile hesaplanana göre üstünlük göstermektedir. Lomber vertebra için hesaplanan tedavi planlamalarında ise homojenite indeks değeri VMAT ve YART tedavi planlarında üstünken, konformite indeks değeri bakımından YART diğer tekniklere göre üstün olduğu sonucuna varılmıştır.

Vertebra metastases can be seen during the prognosis of cancer patients. Treatment ways of the metastasis are radiotherapy, chemotherapy and surgery. Three dimensional conformal therapy (3D-CRT) is widely used in the treatment of vertebra metastases. Also, Intensity Modulated Radiotherapy (IMRT) and Volumetric Arc Therapy (VMAT) are used too. The aim of this study is to examine the advantages and disadvantages of the different radiotherapy techniques. In the aspect of this goal, it is studied with a randophantom in Uludag University Medicine Faculty, Radiation Oncology Department. By using a computerized tomography imageof the phantom, one 3D-CRT plan, two VMAT and three IMRT plans for servical vertebra; three different 3D-CRT plans, two VMAT and two IMRT plans for lomber vertebra are calculated. To calculate 3D-CRT plans, CMS XiO Treatment System is used and to calculate VMAT and IMRT plans Monaco Treatment Planning System is used in the department. The study concludes with the dosimetric comparison of the treatment plans in the spect of critical organ doses, homogenity and conformity index. Especially thyroid doses and kidney doses are important for this work. As a result of this study, doses of all the critical organs in randophantom are suitable for QUANTEC Dose Limit Report and critical organ doses depend on the techniques which used in radiotherapy. According to homogenity and conformity indices, VMAT and IMRT plans are better than one in 3D-CRT plans in servical vertebra radiotherapy plans. According to the results of lomber vertebra radiotherapy plans, homogenity inex is better in VMAT and IMRT plans. Also for lomber vertebra treatment plans, IMRT technique is better than other techniques by conformity index.