Covid-19 pandemi sürecinde sağlık çalışanlarının fiziksel aktivite, yaşam kalitesi, uyku, yorgunluk, tükenmişlik düzeyleri ve aralarındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Covid-19 pandemi sürecinde sağlık çalışanlarının fiziksel aktivite, yaşam kalitesi, uyku, yorgunluk ve tükenmişlik düzeylerinin saptanması ve aralarındaki ilişkinin ortaya konulmasıdır. Araştırmaya pandemi döneminde aktif olarak çalışan 253 gönüllü sağlık personeli kolayda örneklem yöntemi ile katılmıştır. Veri toplama araçları olarak, sağlık çalışanlarının sosyo demografik özelliklerine ilişkin bilgi formu, Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi’nin kısa formu (UFAA-KF), SF–36 yaşam kalitesi ölçeği, Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi (PUKİ), Yorgunluk Şiddet Ölçeği (YŞÖ), Maslach Tükenmişlik Envanteri kullanılmıştır. Verilerin analizi, SPSS 26 Statistics Paket Programı ile yapılmış olup yanılma düzeyi 0.05 olarak belirlenmiştir. Çalışmaya katılan 253 sağlık çalışanının % 62,80’i (n=159) kadın, %37,20’si (n=94) erkektir. Çalışmaya katılan sağlık çalışanlarının toplam fiziksel aktivite puan ortalaması 1864,07 MET/dk-hafta’dır. Yapılan istatiksel analizler sonucunda sağlık çalışanlarının toplam fiziksel aktivite puanları ile öznel uyku kalitesi puanları arasında negatif, oturma süresi ile yorgunluk düzeyi arasında pozitif, fiziksel aktivite grupları ile yorgunluk düzeyi ve duyarsızlaşma puanı arasında negatif bir ilişki (p<0,05) bulunmuştur. Benzer şekilde yaşam kalitesi tüm alt boyutları ile yorgunluk, toplam PUKİ, duyarsızlaşma, duygusal tükenme puanları arasında negatif, kişisel başarı puanı ile de istatiksel pozitif ilişki (p<0,05) bulunmuştur. Ayrıca uyku süresi ile kişisel başarı puanı arasında negatif, toplam PUKİ ile yorgunluk, duyarsızlaşma, duygusal tükenme arasında pozitif ve kişisel başarı puanı ile de istatistiksel olarak negatif ilişki (p<0,05) saptanmıştır. Sonuç olarak çalışma bulgularına dayanarak pandemi dönemi şartlarında sağlık çalışanlarının fiziksel aktivite, yaşam kalitesi, uyku, yorgunluk ve tükenmişlik düzeylerinin etkilendiğini ve bu parametrelerin birçoğunun birbiri ile ilişkili olduğu söylenebilir.

The aim of this study is to determine the physical activity, quality of life, sleep, fatigue and burnout levels of health workers during the Covid-19 pandemic process and to reveal the relationship between them. 253 volunteer health personnel who worked actively during the pandemic period participated in the research with the convenience sampling method. Information form on the socio-demographic characteristics of healthcare workers as data collection tools, short form of the International Physical Activity Questionnaire (UFAA-SF), SF-36 quality of life scale, Pittsburgh Sleep Quality Index (PUKI), Fatigue Severity Scale (YSS), Maslach Burnout Inventory was used. SPSS 26 Statistics Package Program was used in the analysis of the data and the level of significance was determined as 0.05. 62.80% (n=159) of the 253 healthcare workers participating in the study were female and 37.20% (n=94) were male. The mean total physical activity score of the health workers participating in the study is 1864.07 MET/min-week. As a result of the statistical analyzes, a negative relationship was found between the total physical activity scores and subjective sleep quality scores of the healthcare professionals, a positive relationship between the sitting time and the fatigue level, and a negative relationship between the physical activity groups and the fatigue level and depersonalization score (p<0.05). Similarly, a negative correlation was found between all sub-dimensions of quality of life and fatigue, total PSQI, depersonalization, and emotional exhaustion scores, and a statistically positive relationship with personal achievement score (p<0.05). In addition, a negative relationship was found between sleep duration and personal achievement score, a positive relationship between total PSQI and fatigue, depersonalization, and emotional exhaustion, and a statistically negative relationship with personal achievement score (p<0.05). In conclusion, based on the findings of the study, it can be said that the physical activity, quality of life, sleep, fatigue and burnout levels of health workers are affected under the conditions of the pandemic period, and many of these parameters are related to each other.