Yaygın platon okumasının bir eleştirisi

Abstract

Bu makale, yaygın Platon okumasının Platon metinlerinin şeklini göz ardı etmesini eleştirmektedir. Platon metinlerinin şekli, Platon’un felsefi kariyerinin başından sonuna kullandığı diyalog şeklidir. Bu makale diyalog şeklini görmezden gelen hiçbir Platon okumasının geçerli olamayacağını savunmaktadır. Bunun için ilk bölümde yaygın Platon okuması diyalogları kronolojik olarak ayırdığı üç grup aracılığıyla özetlenmekte ve bu okumanın güçlü yanları vurgulanmaktadır. İkinci bölümde bu yaygın okuma, önce Platon metinlerinin iki yönlü yapısı ve bunun sonucu olarak Platon alımlama tarihindeki iki eğilim ışığında nitelendirilmekte ve yaygın okumanın “gelişimci dogmatik” bir okuma olduğu ileri sürülmektedir. Üçüncü bölüm bu niteliklere sahip bir okuma olarak yaygın okumanın varsayımlarını ortaya çıkarmakta ve eleştirmektedir; genel olarak yaygın okumanın bir saf rasyonalite varsayımıyla işe başladığı savunulmakta ve bu nedenle söylem düzeyleri, tarihlendirme ölçütleri ve tarihlendirme düzlemleri arasında silikleştirdiği ayrımların altı çizilmektedir. Makaledeki eleştirinin temelinde diyalog şekli olduğundan, Platon metinlerinde diyalog şeklinin göz ardı edilmemesi gerektiğine ilişkin ek göstergelere işaret edilmektedir. Son bölümde bu makaleyi tamamlayacak üç çalışma tanımlanmaktadır.

This paper criticizes the standard Plato reading strategy for its neglect of the form of Plato’s writings. The form of Plato’s writings is the dialogue form which he employed throughout his philosophical career. In this paper, we argue that no Plato reading is valid unless it takes into account this dialogue form. To this end, in the first part of the paper, we offer a very rough summary of the standard Plato reading with its three-part distinction between the dialogues according to their chronology, and then underline the strengths of this standard reading. In the second part, we qualify the standard Plato reading in light of, first, the persistent two-aspect character of Plato’s text, and, then, the consequent two trends of reading along the history of the reception of Plato’s philosophy. For this brief survey, we claim that the standard Plato reading is a dogmatic developmentalist reading. In light of this characterization, the third part draws out and criticizes the presuppositions of the standard Plato reading; generally speaking, we claim, first, that the standard reading starts out by imposing a model of pure rationality onto Plato’s texts, and, second, that it thereby blurs many important distinctions between different levels of discourse, dating criteria, and kinds of date. Since the paper’s criticism emphasizes the dialogue form in Platro’s writings, we point to three Platonic passages which suggest that the dialogue form should not be overlooked. Finally, the paper ends by defining three studies to supplement the present research.