Bazı makarnalık buğday çeşitlerinin Diyarbakır ve Adıyaman sulu koşullarında verim ve kalite parametreleri yönünden karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışma, Güneydoğu Anadolu Bölgesi Diyarbakır ve Adıyaman sulu koşullarında 2009- 2010 yetiştirme sezonunda yürütülmüştür. Çalışmada, İtalya’dan temin edilen 3 adet yazlık makarnalık buğday çeşidi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yoğun olarak ekilen 7 adet yazlık makarnalık buğday çeşidi kullanılarak toplam 10 çeşitten oluşan bir deneme seti ile yürütülmüştür. Yapılan birleşik varyans analizlerinde, incelenen özellikler bakımından yer, çeşit ve yer x çeşit interaksiyonuna ilişkin %1 ve %5 seviyesinde önemli farklılıklar belirlenmiştir. Çalışmadan elde edilen veriler üzerinde yapılan birleşik varyans analiz sonuçlarına göre; başaklanma süresi 108.5 ile 114.5 gün, bitki boyu 95.0 ile 107.5 cm, hektolitre ağırlığı 75.8 ile 79.2 g, bin tane ağırlığı 31.5 ile 39.4 g, tane verimi 431.8 ile 530.3 kg/da protein değeri %10.8-11.9, SDS 7.6-12.9 ml, irmik rengi %20.6-24.4 arasında değişmiştir. Lokasyonlara göre değişen çevre koşullarında İtalya’dan temin edilen Pitagora çeşidi, çalışmada kullanılan ve bölgede yoğun olarak ekilen yerli çeşitlerden daha yüksek verim vermiştir. Tane verimi bakımından Pitagora ve bölgenin yeni tescilli çeşidi olan Güneyyıldızı çeşitleri öne çıkmıştır. GAP Uluslararası Tarımsal Araştırma ve Eğitim Merkezi Müdürlüğünün geliştirmiş olduğu yeni çeşitlerle birlikte İtalya’dan temin edilen yazlık makarnalık buğday çeşitlerinin iyi performans gösterdiği bu çalışma ile ortaya konulmuştur.This investigation was carried out in 2009-2010 growing season in Diyarbakır and Adıyaman irrigation conditions in Southeast Anatolia Region. In the study, it were used total of ten varieties consisting of three spring durum wheat varieties obtained from Italia and seven spring durum wheat varieties intensive cultivated at the Southeast Anatolia Region. In this study, locations combined in the analysis of variance were determined significant differences in 1% and 5% level between varieties. According to the results obtained from the average of two-location, heading duration showed the changes between 108.5 and 114.5 days, plant height between 95.0 and 107.5 cm, hectoliter weight between 75.8 and 79.2 g, thousand grain weight between 31.5 and 39.4 g, grain yield between 431.8 and 530.3 kg da-1 , protein content between 10.8 and 11.9%, mini SDS betwen 7.6 and 12.9 ml, the value of b yellow index between 20.6-24.4%. According to the locations in changing environmental conditions the higher grain yield were obtained from Pitagora cultivar, which it was obtained from Italya, than used to native cultivars. Pitagora and Güneyyıldızı cultivars in terms of grain yield came to the fore. In this study have been demonstrated, the best performance obtained from new varieties Which developed by GAP International Agricultural Research and Training Center and varieties of spring durum wheat obtained from Italia.