Bursa ekolojik koşullarında yetiştirilen bazı tritikale (X Triticosecale Witmack) genotiplerinde özellikler arası ilişkiler ve path analizi

Abstract

Bu çalışma 2014-2015 ve 2015-2016 yetiştirme döneminde Bursa ekolojik koşullarında tritikale yetiştiriciliğinde daha yüksek verim elde etmek için verim ve verim öğeleri arasında uygun seçim kriterlerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Bu amaçla, 15 tritikale genotipinde incelenen özellikler arası ilişkiler ve path analizi yöntemi kullanılmıştır. Denemeler Tesadüf Blokları Deneme desenine göre 3 tekerrürlü olacak şekilde Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde kurulmuştur. Korelasyon katsayıları denemenin yürütüldüğü her iki yıl için ve birleştirilmiş yıllar olarak ayrı ayrı hesaplanmıştır. 2014-2015 yılı baz alındığında, tane verimi ile bitki boyu (r = 0.392), başak boyu (r = 0.420) ve hektolitre ağırlığı (r = 0.396) arasında olumlu yönde önemli ilişkiler, 2015-2016 yılında ise tane verimi ile 1000 tane ağırlığı arasında (r = 0.571) olumlu ve önemli ilişkiler ve birleştirilmiş yıllar için özellikler arası ilişkiler incelendiğinde ise tane verimi ile başak boyu (r=367) ve hektolitre ağırlığı (r = 0.835)arasında olumlu ve önemli ilişkilerin olduğu gözlemlenmiştir. Path analizi sonucunda elde edilen sonuçlara göre yıllar farklılık göstermiş olsa da tane verimine doğrudan olumlu etkilere sahip bitki boyu, başakta başakçık sayısı, başakta tane sayısı ile özellikle 1000 tane ağırlığı ile hektolitre ağırlığı özellikleri üzerinde durulmalı ve bundan sonraki ıslah çalışmalarında bu özellikler seleksiyon kriteri olarak göz önünde bulundurulmalıdır.

This study was carried out in 2014-2015 and 2015-2016 cropping season in order to determine the appropriate selection criteria between yield and yield items in order to obtain higher yield in triticale improvement in Bursa ecological conditions. For this purpose, correlations and path analysis method were used in 15 triticale genotypes. Experiments were carried out using a randomized complete block design with three replications at Agricultural Application and Research Center of Uludağ University Faculty of Agriculture. Correlation coefficients were calculated separately for the two years and for the combined years in which the trials were conducted. Based on the results from 2014-2015, significant and positive relations were observed between grain yield and plant height (r = 0.392), spike height (r = 0.420) and test weight (r = 0.396), for the year of 2015- 2016, positive and significant relationships between grain yield and 1000 grain weight (r = 0.571) and when the relations between the features for the combined years were examined, positive and significant relations between grain yield and spike length (r = 0.367) and test weight (r = 0.835) were found. Although the years differed according to the results obtained from the path analysis, plant height, the number of spikelets / spike, the number of seeds / spike and especially 1000 kernel weight and test weight properties had direct positive effects on grain yield, which should be emphasized and these properties should be considered as selection criteria in the following breeding studies.