Yaratıcılık ve kültürel bağlamda mimari tasarım süreci

Abstract

Yaratıcılık birçok farklı alanda kullanılan oldukça geniş tanımları olan bir kavramdır. Kavram bazen süreç, bazen ürün ve bazen de bir tür kişilik yapısı olarak tanımlanabilmektedir. Mimari tasarım süreci bağlamında ele alındığında ise yaratıcılık; tam olarak tanımlanmamış bir alanda problemlerin ortaya çıkarılması ve daha sonra bu problemlere bilişsel mekanizmalardan faydalanılarak çözüm bulunması olarak ifade edilmektedir. Bu süreçte ise tasarımcının kültürel şeması oldukça önemli bir yere sahiptir. Bireye ait kültürel (normatif kavram ve anlamlar) bileşenlerin, zihinsel süreçlerle (bilişsel şemalar) kodlanması ile oluşan kültürel şema, bireyin tasarlama eylemini ortaya çıkaran tüm sistemi ifade etmektedir. Bu bağlamda bu çalışma yaratıcı bilişsel bir süreç olan mimari tasarım ile kültürel şema kavramları arasındaki etkileşim sisteminin araştırılmasını içermektedir. Ayrıca bu çalışmanın amacı; mimari tasarım kavramını yaratıcılık ve kültürel şema bağlamında, bilişsel bir bakış açısı çerçevesinde yeniden yorumlamaktır.

Creativity has broad meanings in various fields. Concept can be described sometimes as a process, sometimes product and sometimes personality. Creativity, in the light of architectural design process, is described as revealing of necessary problems in an undefined area and finding solution pursuant to cognitive mechanisms. In this process designers cultural schema have an important role. Cultural schema emerges from codification of one’s cultural variables (normative concept and meanings) with thinking process (cognitive schema) and represents whole system of design process. In the light of these, this study covers investigation of interaction between cultural schema and creative cognitive design process. Furthermore the aim of this study is reinterpretation of design process in the context of creativity and cultural schema in the frame of cognitive approach.