Sağlıklı ve koksidiyozlu etlik piliçlerde sülfakinoksalin’in farmakokinetiği

Abstract

Bu çalışmada, sağlıklı ve deneysel olarak Eimeria tenella (E. tenella) ile koksidiyoz oluşturulan etlik piliçlere 100 mg/kg c.a. dozunda verilen sülfakinoksalin’in farmakokinetik parametrelerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Çalışmada günlük, 35 adet, erkek, Avian ırkı etçi civciv kullanıldı. Hayvanlar her bir grupta 7 hayvan olacak şekilde 5 eşit gruba (Grup I, II, III, IV ve V) ayrıldı. Grup IV ve V’te bulunan hayvanlara 24. günde 10 000 E. tenella oosisti içeren inokulum verildi. İlaç bütün gruplara 30. günde uygulandı. İlaç Grup I’de bulunan hayvanlara damar içi, Grup II ve Grup IV’te bulunan hayvanlara kursak içi, Grup III ve Grup V’te bulunan hayvanlara ise içme suyuna katılarak verildi. Hayvanlara ilaç verilmesini takiben 0.08., 0,25., 0,50., 1., 1.5., 2., 4., 6., 8., 12., 18., 24., 30., 36. saatlerde, heparinli tüplere kan alındı. Plazma örneklerindeki ilaç yoğunlukları spektrofotometrik olarak belirlendi. Sülfakinoksalinin damar içi verilmesini takiben belirlenen plazma yoğunlukzaman eğrisinden ilacın iki bölmeli dışarıya açık modele göre dağıldığı anlaşıldı. İlacın koksidiyozlu hayvanlara kursak içi verilmesi durumunda, sağlıklı hayvanlara göre emilme hız sabitesi (ka) ve dağılma dönemi hız sabitesinde (α) önemli (p<0,05) bir artış; atılma dönemi yarı ömrü (t1/2β), dağılım dönemi yarı ömrü (t1/2α), emilme yarı ömrü (t1/2a), ilacın ortalama kalış süresi (MRT), atılma hız sabitesi (k10) ve doruk yoğunluğa ulaşma süresinde (tdoruk) önemli (p<0,05) düşüş tespit edildi. İlacın içme suyuyla verilmesinde ise, koksidiyozlu hayvanlarda sağlıklı hayvanlara göre ka ve α önemli (p<0,05) bir artış; t1/2β, t1/2a, t1/2α, merkezi bölme hacmi (V1) ve ilacın ortalama kalış süresinde (MRT) önemli (p<0,05) bir düşüş tespit edildi. Sonuç olarak gerek sağlıklı, gerekse koksidiyozlu hayvanlarda, içme suyu ile ilacın 100 mg/kg c.a. dozunda uygulanması durumunda etkili olabilmesi için 18 saat arayla kullanılması gerektiği tespit edilmiştir. Sağlıklı ve koksidiyozlu hayvanlarda uygulama sıklığı yönünden önemli bir farkın bulunmaması, koksidiyoz olgularında, farklı bir yolun izlenme zorunluluğunu da ortadan kaldırmaktadır.The aim of this study is to investigate the pharmacokinetics parameters of sulphaquinoxaline after single administration of 100 mg/kg b.w. to healty and Eimeria tenella (E. tenella) infected chickens. In this study, 35 one-day-old, male Avian race, broiler chicks were used. The animals were divided into 5 equal groups (Grup I, II, III, IV and V) and consisting of 7 chicks in each. The animals in Group IV and V were infected on 24th days with E. tenella inoculum that contains 10 000 E. tenella oocysts. The medicine was applied to all chickens on 30th days. The drug was given intravenously to Group I, intracrop to Group II and Group IV, in drinking water to Group III and Group V. After the drug administration; 0,08., 0,25., 0,50., 1., 1.5., 2., 4., 6., 8., 12., 18., 24., 30, and 36th hours, blood were taken from animals to heparinised tubes. The drug concentration levels in plasma samples were determined by spectrophotometry. The plasma concentration-time curve, determined after the administration of sulphaquinoxaline intravenous, showed that the drug distributed according to two-compartment open model. When the drug given to coccidiosed animals intracrop, compared to healthy animals, there were significant increases (p<0.05) in absorbtion rate constant (ka) and hybrid rate constants representing the slopes of distribution phase (α); and there were significant decreases (p<0.05) in hybrid rate constants representing terminal phase half life (t1/2α), hybrid rate constants representing terminal phase half life (t1/2β), absorption half-life (t1/2a), average retention time of drug (MRT), drug elimination rate constant (k10) and plasma to maximum level (tmax). When given via drinking water to coccidiosed animals compared to healthy animals, there were statistically significant increases (p<0.05) in ka and α; and significant (p<0,05) decrease in t1/2α, t1/2β, t1/2a, distribution volume of central compartment (V1) an MRT. Finally, according to data came from healthy and coccidiosed chicken, if the medicine would be used at the dose of 100 mg /kg c.a. via drinking water, it should be repeated 18 hour intervals for the benefit of highest efficacy of medicine. In coccidiosis cases, there is no need for the different administration route, because of insignificancy regarding administration intervals.