İpekböceğinde voltinizm ve voltinizme etki eden çevre faktörleri

Abstract

Dünya üzerinde geniş bir alana yayılmış olan ipekböcekleri, ırklarına ve çevre koşullarına göre değişik özellikler gösterirler. Bunlardan biri de voltinizmdir. Voltinizm böceklerin doğal koşullarda bir yıl içinde verdikleri döl sayısıdır. Voltinizm açısından ipekböcekleri 3 ana gruba ayrılırlar, monovotinler (univoltinler), bivoltinler ve multivoltinler (polivoltinler). Monovollinler yılda bir nesil veren, yani daima kışılayan yumurta yumurtlayanlardır. Bivoltinler yılda iki nesil verirler. Birinci generasyon dişileri diyapoz safhasına girmeyen, kışlamayan yumurtalar yumurtalarlar. Bu yumurtalar 12-15 gün içinde çıkış yaparak ikinci generasyonu meydana getirirler. İkinci generasyomun dişileri ise kışlayan yumurta verirler, bu yumurtalar diyapoz dönemine girerler. Multivoltinler genellikle tropik bölgelerde yayılmışlardır. İklim koşullarının etkisi ile bunlarını hayat devreleri çok farklıdır ve verdikleri döl sayılan da 3-8 arasında değişir. Yumurtaların kışlama özelliği temelde, çevre koşulları ve farklı lokuslarda bulunan genler tarafından düzenlenir. Bu genlerden en önemlileri voltinizm genleridir.Silkworms which spread widely over the world in respect of their races and environmental conditions. One of them is voltinism. Generally, voltinism of insects means the number of generations per year in their natural conditions. Silkworms are divided into three major groups in viewpoint of voltinism . such as, monovoltines, bivoltines and multivoltines. Monovoltines hava only one generation per year, that is, they always lay hibernating eggs. But bivoltines have two generations a year. In first generation, females lay non-hibernating eggs not entering into dispose period. These eggs hatch within 12-15 days and create the second generation. The females of the second generation lay hibernating eggs and these eggs have to pass a dispose period. Multivoltine spread generally in tropic regions. Their life cycle durationı varies sharply in accordance with climatic conditions between 3-8 generations. Hibernating (or diaposing) character of the laid eggs is determined by two basic factors, the environment and the genes located in different locies. The most know genes affecting hibernating characters are voltinism genes. The major environnıental factors effective on voltinism are temperature, humidity, light, quality of mulberry leaves and variation. The effects of these environmental factors vary depending on the phases of tlıe life cycle of silkworm.