Davranış-imaj modele dayanan kısa görüşmelerin adolesanların sağlık davranışlarına etkisi

Abstract

GİRİŞ ve AMAÇ: Sağlığı geliştirme programları adolesanlarda önlenebilir sağlık problemlerinin sayısının azaltılmasında çok etkili bir yaklaşımdır. Kısa görüşmeler, adolesanlar için tasarlanmış, kanıta dayalı sağlığı geliştirme programlarıdır. Davranış-imaj Model, planlı çoklu davranış müdahaleleri ve kısa sağlık girişimleri için tasarlanmış yeni bir modeldir. Bu araştırma, Davranışimaj Modele dayanan kısa görüşmelerin, adolesanların sağlık davranışlarına etkisini belirlemek amacıyla gerçekleştirildi. YÖNTEM ve GEREÇLER: Bu deneysel çalışma, ön test-son test kontrol gruplu bir araştırma tasarımıdır. Araştırma İstanbul’da bir devlet lisesinde gerçekleştirildi. Araştırmaya 15-18 yaşları arasında 214 öğrenci (deney grubu=103, kontrol grubu=111) katıldı. Veriler, Öğrenci Soru Formu, Adolesan Yaşam Biçimi Ölçeği II (AYB II), Egzersiz Öz-etkililik Ölçeği, Çocuk Beslenme Öz-yeterlik Ölçeği ve Hastalık Kontrol Merkezi Sağlıkla İlişkili Yaşam Kalitesi-4 Ölçeği kullanılarak toplandı. BULGULAR: Kısa görüşmelerden sonra deney grubunun fiziksel aktivite, beslenme ve sağlık sorumluluğu alt boyutları ve toplam AYB II puan ortalamaları istatistiksel olarak anlamlı derecede arttı. Deney grubunun egzersiz öz-etkililik ve beslenme öz-yeterlilik ölçeği puan ortalamaları da anlamlı şekilde arttı (p< 0.05). Kısa görüşmelerden sonra, son 30 gün içinde ruh sağlığının iyi olmadığı ve aktivite sınırlılığının olduğu gün sayısında azalma oldu. TARTIŞMA ve SONUÇ: Bu çalışmada, Davranış-imaj modele dayanan kısa görüşmelerin adolesanların sağlık davranışlarını geliştirmede etkili olduğu belirlendi.

INTRODUCTION: Health promotion programs are a very effective approach to lowering the number of preventable health problems among adolescents. Brief interventions are evidencebased, health-promoting programs designed for adolescents. The Behavior-Image Model (BIM) is a new model devised for planned multiple behavior interventions and brief health interventions. This study was conducted to determine the effect of brief interventions based on the BehaviorImage Model on adolescent health behaviors. METHODS: This experimental study was of pretest-posttest control group design. The study was carried out in a public high school in Istanbul. Two hundred and fourteen students (intervention group=103, control group=111) between the ages of 15 and 18 participated in the study. The data was collected using the Student Questionnaire, The Adolescent Life Style Profile II (ALP R2), The Exercise Self-Efficacy Scale (ESES), The Dietary Self-Efficacy Scale and The Center for Disease Control Health-related Quality of Life-4 (CDC HRQOL-4). The intervention group received a brief intervention based on the BIM. Each student was interviewed for 30 minutes. Data were collected before the brief intervention and at 3 months post-intervention. RESULTS: After the brief interventions, there were statistically significant increase in the mean scores in the intervention group for the subscales of physical activity, nutrition, health responsibility and total ALP-R2. There were statistically significant increase in the mean scores in the intervention group for exercise self-efficacy and dietary self-efficacy. After the brief interventions, the number of days that mental health was not good and activity limitation days decreased during the past 30 days. DISCUSSION and CONCLUSION: In this study, it was determined that brief interventions based on the BIM were effective in promoting the health behaviors of adolescents.