Stratejik esnekliğin geliştirilmesi için alternatif bir yol: Türkçe ders kitabındaki etkinliklerin uyarlanması

Abstract

Bu araştırmada, bilişsel esneklik stratejilerine göre uyarlanan üçüncü sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlere bağlı etkinliklerin öğrencilerin stratejik esneklik gelişimlerine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma kontrol grubu olmayan tek grup ön test-son test deneysel desene göre gerçekleştirilmiştir. Araştırma 2022-2023 eğitim-öğretim yılının güz yarıyılında, Kocaeli iline bağlı bir ilçedeki ilkokulda öğrenim gören üçüncü sınıf öğrencileri ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri, ilkokul üçüncü sınıf öğrencilerinin seviyelerine uygun olarak hazırlanan ve altı problem çözme stratejisini içeren Türkçe dersine yönelik açık uçlu problemler yoluyla toplanmıştır. Araştırma, Türkçe ders kitabındaki etkinliklerin bilişsel esneklik stratejilerine göre uyarlanması ve bu etkinliklerin yedi hafta boyunca haftada altı saat olarak uygulanmasıyla gerçekleştirilmiştir. Bu uygulamadaki etkinliklerde problem çözme stratejilerinden geriye doğru çalışma, bağıntı bulma, sistematik liste yapma, muhakeme etme, şekil veya diyagram çizme, tahmin ve kontrol stratejilerine yer verilmiştir. Araştırma verileri ön-test ve son-testolmak üzere iki şekilde toplanmıştır. Araştırma verilerinin analizi McNemar testi ile yapılmıştır. Araştırmanın her bir alt problemine ilişkin verilerin analizinde öğrencilerin problem çözme stratejilerini uygulamadaki başarıları, bu başarının okul öncesi eğitim alma durumları ve ikinci sınıf Türkçe dersi başarı notları ile arasındaki ilişki araştırılmıştır. Araştırma bulgularına göre, ilkokul üçüncü sınıf öğrencilerinin problem çözmede strateji kullanma başarılarında ön-test ve son-test puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark vardır; okul öncesi eğitim alan ile almayan ilkokul üçüncü sınıf öğrencilerinin problem çözme başarıları arasında son-test lehine çıkan anlamlı ilişkinin kaynağında okul öncesi eğitim alma vardır ve ikinci sınıf Türkçe dersi başarı notları ile ilkokul üçüncü sınıf öğrencilerinin problem çözme başarıları arasında da anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Stratejik esnekliği geliştirmeye yönelik yapılan bu araştırmadan elde edilen sonuçlar öğrencilerin dil becerileri yönünden herhangi bir durumla/problemle karşılaştıklarında bunun çözümü için uygun stratejiyi kullanarak birçok çözüm yolu bulabileceklerini; okul öncesi eğitim almanın stratejileri kullanma düzeylerine etkisini ve bu etkiye yol açan unsurlardan birinin de dilsel açıdan okul öncesi eğitimde erken okuryazarlık becerilerinin desteklenmesi olduğunu göstermektedir.In this study, it is aimed to determine the effect of text-based activities in third grade Turkish textbook, adapted according to cognitive flexibility strategies, on students' strategic flexibility development. The research was conducted according to a single group pretest-posttest experimental design without a control group. The research was conducted in the fall semester of the 2022-2023 academic year with third grade students studying at a primary school in a district of Kocaeli province. Research data was collected through open-ended problems for the Turkish language course, which were prepared in accordance with the levels of third grade primary school students and included six problem-solving strategies. The research was carried out by adapting the activities in the Turkish textbook according to cognitive flexibility strategies and implementing these activities six hours a week for seven weeks. The activities in this research include problem-solving strategies such as working backwards, finding correlations, making systematic lists, reasoning, drawing figures or diagrams, prediction and control. Research data was collected in two ways. These are; pre-test and post-test. Analysis of research data was done by using McNemar test. The students’ success in applying problem-solving strategies was investigated with respect to pre-school education status and second-grade Turkish course success grades for each sub-problem of the research. According to the findings of the study, there is a significant difference between the pre test and post-test in the success of third grade primary school students in using strategies in problem solving; pre-school education is the source of the significant relationship between the problem solving success of third grade primary school students who received pre-schooleducation and those who did not receive pre-school education in favor of the post-test; and asignificant relationship was found between second grade Turkish course achievement gradesand problem solving success of third grade primary school students. The results obtained from this research on developing strategic flexibility show that when students encounter any situation/problem in terms of language skills, they can find manysolutions by using the appropriate strategy to solve it; the effect of receiving preschooleducation on the level of using strategies and one of the factors leading to this effect is thesupport of early literacy skills in preschool education in terms of language.