İslâm öncesi dönemde Mekke idare sistemi ve siyasetinin oluşumu

Abstract

Milattan önce beşinci asırda kurulan Mekke, Arap yarımadasının en önemli dinî ve ticarî merkezidir. Uzun zaman Amalika, Cürhüm ve Huzaa gibi güney Arabistan kabileleri tarafından idare edildikten sonra, Hz. Peygamber’in dördüncü dedesi Kusay b. Kilab şehrin yeni idarecisi olmuştur. Kusay, kabilesi Kureyş’i Mekke’nin çeşitli bölgelerine yerleştirmiş, daha sonra şehrin ilk parlamentosu olan Dârunnedve’yi kurmuş ve Mekke yönetimiyle ilgili görevleri Kureyş boyları arasında paylaştırmıştır. Onun ölümünden sonra, iki oğlu (Abdümenâf-Abduddâr) arasında Mekke ve Kabe idaresi konusundaki iktidar mücadelesi, kabileyi ikiye bölmüştür. Bölünme Hilfü’l-fudûl cemiyetinin kurulmasından sonra daha da derinleşmiştir. İslâm öncesi dönemde meydana bu bölünmeler, Kureyş kabilesi içindeki boyların İslâmiyet karşısında tavırlarının şekillenmesinde belirleyici bir rol oynamıştır.

Founded in the fifth century BC, Mecca was the most important religious and trading centre of Arabian Peninsula. Having been administrated by the Southern Arabian tribes, such as Amalika, Curhum and Khuzaa, for a long time, Kusayy b. Kilab, the fourth grandfather of the Prophet Muhammad, became the new leader of the city. Kusayy settled his tribe, Kuraysh, in different areas of Mecca. He then, established the first parliament (Dar-al-Nadwa), and divided the administration of Mecca among the Kuraysh clans. After Kusayy’s death there arose a power struggle over the administration of Mecca and Kaba between his two son (Abd Manaf-Abd Addar) that divided the tribe. This division became deeper after the establishment of Hilf al-Fudul. These political divisions, which emerged in pre-Islamic period, played a determinate role in shaping the attitudes of clans within Kuraysh towards Islam.