Benedetto Croce’nin felsefesinde sezgi-ifade özdeşliği bakımından sanatın konumu

Abstract

Benedetto Croce’ye göre sezgi, tüm bilme tecrübemizin temelini oluşturması bakımından en önemli bilgi formudur. Hakiki sezgiyi; yani Tinsel olguyu daha alt seviyede bulunan pasiflikten veya başka bir deyişle Tin’den yoksun salt doğallıktan ayırt etmemizi sağlayan kesin dayanak, sezginin ifadeyle özdeş olmasıdır. Croce’nin felsefesine, estetik ve bilgi problemi bakımından özgün karakterini veren bu özdeşlik aynı zamanda bazı problemlere de yol açar. Croce her hakiki sezginin ifade edilmiş olmak şartıyla gerçek olduğunu, dolayısıyla sezgi ile ifadenin birbirinden ayrılamaz olduğunu ileri sürerken hem tek tek bireysel şeylerin hem zihnimizdeki imgelerin hem de ifadenin en mükemmel formu olması bakımından sanat eserinin de sezgi olduğunu belirtir. Ancak sezgi ve ifade özdeş, yani birbirinden ayrılamaz ise ifade edilebilir olması ve bilgi değeri bakımından bireysel bir olgu ile bir sanat eserinde ortaya çıkmış mükemmel bir ifade arasında nasıl bir fark gözetmemiz gerektiği, üzerinde durulması gereken bir noktadır. Bu makalede Croce’nin sezgi ve ifade kavramları söz konusu problem ekseninde ele alınarak, sanat eserinin neden diğer sezgi türleriyle aynı cinsten olmadığı ortaya konulacaktır.

According to Benedetto Croce, intuition is the most important form of knowledge since it underlies our knowing experience. The identity of intuition and expression is the basis which enables us to distinguish real intuition, that is to say, the spiritual phenomenon from passivity, the lower state of things meaning pure naturalism devoid of the Spirit. This identity gives Croce’s philosophy its original character regarding aesthetics and the problem of knowledge as well as emerging diverse problems. Croce argues that real intuition can exist only if it is expressed and therefore intuition and expression are indivisible. Alongside the individual things and the images in our minds, the work of art is also intuition since it is the perfect form of expression. If intuition and expression are identical, meaning indivisible, the difference between expressibility and an individual fact in respect to value of knowledge and a perfect expression in a work of art is an important point worth considering. In this article, we will discuss Croce’s concepts of intutition and expression regarding the problem in question and we will suggest that a work of art is not the same with other types of intution.