New reading of the mosaic in Noheda (Cuenca, Spain)

Abstract

In the Roman villa of Noheda (Villar de Domingo García, Cuenca), the most distinguished of the structures excavated, is the so-called tri-apsidal (triconch) room, belonging to the residential part of a 4th and 5th century villa, with its 290.64 m2 dimensions and its extraordinary figured mosaics. Many of the mythological themes represented are connected with loving partners: Pelops and Hippodameia, the story of Paris and Helen, the Triumph of Bacchus in the company of Ariadne. The scenes related are also represented to the mime “the jealous husband”, and Venus is evoked trough mythological characters associated with her which appears next to the fishing scenes. The interpretative analysis of the ensemble mosaics found in Noheda is based on the mythological and allegorical scenes depicting certain characters. For instance the Erotes or the typical dextrarum iunctio gesture by lovers, Dionysus and Ariadne’s hierogamia as the divine couple manifest the allegory of the exaltation of love, of the union of divine and human. Together with decorative elements, such as garlands and gardens, related with Venus, goddess of love, leads to an alone interpretation in allegorical lines as the subliminal messages are revolving around the triumph of love. So far, the mosaic in the triclinium of Noheda can be proclaimed as a great exponent of love; of lawful and unlawful relationships, of happy endings with couples’ weddings or punishment inflicted on adulterous characters. It all of it presided over by the spirit of Venus as inspirer of love.

Noheda'da yer alan Roma villasında (Villar de Domingo García, Cuenca), kazılan yapılardan en seçkini, 4. ve 5. yüzyıla tarihlenen bir villanın konut bölümüne ait 290.64 m² boyutundaki ve olağanüstü figürlü mozaiklere sahip olan tri-apsidal (triconch) odasıdır. Betimlenen mitolojik temaların çoğu, sevgi dolu çiftlerle bağlantılıdır: Pelops ve Hippodameia, Paris ve Helen'in hikayesi, Ariadne’nin de yer aldığı Bacchus'un Zaferi sahnesi gibi. İlgili sahneler aynı zamanda “kıskanç koca” mimi ile temsil edilir ve Venüs, balık avlama sahnelerinin yanında ortaya çıkan, onunla ilişkili mitolojik karakterlerle birlikte görülür. Noheda'da bulunan mozaik topluluğunun yorumsal analizi, belli karakterleri betimleyen mitolojik ve alegorik sahneler temel alınarak yapılacaktır: Örneğin, Eroslar ya da dextrarum iunctio mimiğinde tasvir edilmiş sevgililer, aşkın yüceliğinin bir simgesi olarak, hem ilahi bir çift hem de ilahi olanla insani olanın birleşmesini temsilen Dionysos ve Ariadne'nin hierogamia sahneleri bulunur. Çelenkler ve bahçeler gibi diğer dekoratif bileşenlerle birlikte görülen aşk tanrıçası Venüs, aşkın zaferi etrafında dönen bilinçaltı mesajlar şeklinde alegorik olarak tek bir yönde yorumlanır. Şimdiye kadar Noheda'nın tricliniumundaki mozaikte, büyük bir aşkın; meşru ve gayrimeşru ilişkilerin, çiftlerin evliliği ile simgelenen mutlu sonların ya da zina yapan karakterlerin cezalandırılmasının betimlendiği söylenebilmektedir. Tüm bunlar, aşkın ilham kaynağı olan Venüs’ün ruhu tarafından yönetilmiştir.