Ortaokul öğrencilerinin teknoloji destekli ortamda üçgenleri ve dörtgenleri sınıflandırma süreçlerinin enstrümantal yaklaşım çerçevesinde incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ortaokul 5. sınıf öğrencilerinin şekil üreticilerine yönelik enstrümantal oluşum süreçlerinin incelenmesi, ortaya koydukları enstrümanlı eylem şemalarının belirlenmesi ve bu süreç için planlanan ve kullanılan enstrümantal orkestrasyon türlerinin araştırılmasıdır. Nitel araştırma yaklaşımının benimsendiği bu araştırmanın modeli, öğretim deneyi olarak belirlenmiştir. Araştırmanın uygulaması 2018-2019 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde Muğla ilinin Fethiye ilçesinde bulunan ve amaçlı örnekleme yöntemi ile belirlenen bir ortaokulda, on altı 5. sınıf öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Üçgenler ve dörtgenler konusunda, Geometer’s Sketchpad yardımıyla hazırlanan ve şekil üreticiler olarak adlandırılan dinamik araçlar kullanılarak, altı farklı tür etkinlik tasarlanmıştır. Bu etkinlikler, teknolojik altyapıya sahip bir sınıfta ikişerli gruplara ayrılan öğrencilerle iki haftalık öğretim süresi boyunca kullanılmıştır. Araştırmanın verileri öğrencilerin bilgisayarlarına kurulan ekran ve ses kaydetme programı, sınıfa yerleştirilen video kamera, araştırmacı notları, çalışma yaprakları ve öğretim sonunda yapılan mülakatlar aracılığıyla toplanmıştır. Öğrencilerin enstrümanlı eylem şemalarına yönelik veriler içerik analizi yöntemi ile, enstrümantal orkestrasyona yönelik veriler ise betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, öğrencilerin şekil üreticilerine yönelik enstrümanlı eylem şemalarında bulunan işlevsel sabitlerin, üçgen ve dörtgen hiyerarşisini anlamlandırmaları ile yakından ilişkili olduğu görülmüştür. Bu bağlamda, şekil üreticilerine yönelik enstrümanlı eylem şemalarında, özellikler arası ilişkiler üzerinden üçgenleri ve dörtgenleri ilişkilendiren işlevsel sabitleri barındıran öğrenciler üçgen ve dörtgen hiyerarşisini anlamlandırabilmişken, şemalarında bu işlevsel sabitleri bulundurmayan öğrenciler hiyerarşik ilişkileri anlamlandıramamıştır. Ayrıca 16 farklı türde enstrümantal orkestrasyonun kullanıldığı öğretimde, tahmin etme ve test etme, işbirlikli problem çözme ve teknolojiyi kullanmadan teknolojiyi tartışma orkestrasyonlarının öğrencilerin zihinsel şemalarının gelişimini desteklediği görülmüştür.This study aims to examine the instrumental genesis processes of middle school 5thgrade students for shape makers, determine the instrumental action schemes they have revealed, and investigate the types of instrumental orchestration planned and used for this process. The model of the study, in which the qualitative research approach was adopted, was determined as a teaching experiment. The study was carried out with sixteen 5th grade students in a middle school, selected by purposeful sampling method, in the Fethiye district of Muğla province in the spring semester of the 2018-2019 academic year. Six different activities on triangles and quadrilaterals were designed using dynamic tools called shape makers prepared with Geometer's Sketchpad. These activities were used during the two-week teaching period with students who were divided into groups of two in a technology-supported classroom. The research data were collected through a screen and audio recording program installed on students’ computers, a video camera installed in the classroom, researcher notes, worksheets, and interviews at the end of the teaching. The data for the students’ instrumental action schemes were analyzed by the content analysis method, and the data for the instrumental orchestration were analyzed by the descriptive analysis method. As a result of the study, it was observed that the operational invariants in the instrumental action schemes of the students for the shape makers were firmly related to their interpretation of the hierarchy of triangles and quadrilaterals. In this context, students, who have operational invariants related to relations between the properties of the shapes in their schemes were able to make sense of the hierarchy of triangles and quadrilaterals. Whereas students, who did not contain these operational invariants in their instrumental action schemes, could not make sense of hierarchical relationships. Besides, in teaching where 16 different types of instrumental orchestrations were used, it was observed that predict-and-test, collaborative problem solving, and discuss-tech-without-it orchestrations supported the development of students’ instrumental action schemes.