Zihin kuramı ve gelişim süreçleri

Abstract

Zihin kuramı, bir kişinin karşısındakinin davranışlarını onun inanç, istek, niyet gibi zihinsel durumlarından çıkarım yaparak anlama becerisidir. Alanyazındaki zihin kuramı araştırmalarının büyük bir çoğunluğu okul öncesi dönemdeki birincidüzey zihin kuramının temel oluşumlarına yoğunlaşmaktadır. Okul öncesi dönemden sonraki zihin kuramı becerileri, ikinci-düzey zihin kuramı olarak adlandırılarak birinci-düzey zihin kuramından nasıl farklılaştığı yeni araştırma yöntemleri ve görevlerle araştırılmaktadır. Zihin kuramı becerilerinin erken çocukluk döneminden sonra nasıl gelişmeye devam ettiği ve farklılaştığıyla ilgili araştırmalar son dönemlerde artış gösterse de Türkiye’deki alanyazın erken çocukluk dönemindeki araştırmalarla sınırlı kalmıştır. Bu derlemeyle birinci düzey ve ikinci düzey zihin kuramı araştırmalarının bir kısmına değinilerek zihin kuramının doğası anlaşılmaya ve Türkçe alanyazındaki eksiklik giderilmeye çalışılmıştır.Theory of mind is the ability of understanding people’s behavior by reasoning about mental states, such as beliefs, desires, and intentions. Much theory of mind research has focused on the basic formations of the preschool children’s firstorder theory of mind. Theory of mind abilities after the preschool years, have been called second-order theory of mind, are being investigated how they differ from firstorder theory of mind using new research methods and tasks. Despite a growth of research on how theory of mind continues to develop and differentiates beyond the early childhood, the theory of mind literature in Turkey has remained limited to the preschool period. This paper reviewed available research on first and second-order theory of mind to explore the essence of the theory of mind and aimed to contribute to existing body of literature in Turkey on theory of mind of children without any disabilities.