A posteriori zorunlu doğruluklar var mıdır?

Abstract

Bilgi felsefesinde önermelerin zorunlu doğrulukları Kant'tan itibaren onların a priori bir zemine dayanmalarına bağlanmıştır. Diğer bir deyişle bu görüşe göre bir önerme zorunlu olarak doğruysa bu onun -özünde- a priori bir önerme olmasıyla ilgilidir. A posteriori bir önerme ise zorunlu değil, ancak olumsal bir doğruluğa sahip olabilir. Kısaca söyleyecek olursak a priori önermelerin doğruluğu zorunlu, a posteriori önermelerin doğruluğu ise olumsaldır. Dil felsefesinde oldukça etkili bir dil kuramı öne sürmüş olan Kripke ise Analitik Felsefe geleneğinde uzun bir süre neredeyse tartışmasız benimsenmiş olan bu a priorilik-zorunluluk ilişkisine önemli bir eleştiri getirmiş, bu ilişkinin bağlayıcı olmayan yanlış bir ilişki olduğunu öne sürmüştür. Öyle ki ona göre önermeler a priori oldukları halde olumsal, a posteriori oldukları halde de zorunlu olabilirler. Bu yazıda bu savın ilk bölümü bir kenara bırakılacak, a posteriori önermelerin ise neden zorunlu olamayacakları gösterilmeye çalışılacaktır.

The necessary truth of propositions in epistemology has been related to their being based on an a priori ground since Kant. In other words, according to this view, if a proposition is necessarily true, it is essentialy about its being an a priori proposition. If it is an a posteriori proposition, it may have only a contingent truth, but not a necessary one. To put it briefly, the truth of a priori propositions is necessary, whereas the truth of a posteriori propositions is contingent. Kripke, who has put forward a very effective theory of language in the philosophy of language, has made an important critique to this a priority-necessity relationship, which has been adopted for a long time almost undisputedly in the tradition of Analytical Philosophy, and argued that this relationship is wrong and not viable. So, according to him, propositions can be contingent even though they are a priori, and they can be necessary even though they are a posteriori. In this article, the first part of this argument will be set aside, and it will be tried to show why a posteriori propositions cannot be necessary.