Hayvan yetiştiriciliğinde antibiyotik kullanımının insan sağlığına etkisi

Abstract

Today, one of the important problems concerning public health is ensuring a balanced and adequate nutrition of the society. On the one hand, it is necessary to increase the production of food in order to feed the society in a sufficient and balanced way, and on the other hand, it is necessary to ensure that nutrients are delivered to the consumer in healthy conditions. The fact that the foods consumed are reliable in terms of human health is among the most striking news all over the world and in our country. Food control and technology in the modern sense requires the detection of microorganism drug and toxic substance residues, which are likely to be present in foodstuffs, on routine examinations. In this article, the usage purposes of antibiotics used especially in the breeding of livestock and the effect of this use on human health will be emphasized. Antibiotics, as a general definition, are substances that are formed by a microorganism and prevent them from harming animal and human health by killing other microorganisms or preventing their reproduction. Antibiotics give successful results in the treatment of many infectious diseases of animals and humans, which are primarily caused by bacterial factors. In recent years, antibiotics that are successful in the treatment of parasitic, fungal and viral infections have been obtained in addition to bacterial infections. The drugs to be used in the treatment of infectious diseases in humans and animals, directly affecting the disease agent, and not harming the health of the treated person or animal is a feature that is primarily sought. The first successful, specific effective substance in the history of medicine was a synthetic organic compound containing arsenic, which was introduced as the "magic bullet" by Paul Ehrlich at the beginning of the 20th century. Although this compound, which is effective in the treatment of syphilis and other spirochetal infections, is promising, it could not deliver what was desired due to its side effects. In the 1940s, the period of use of antibiotics against many infectious diseases affecting human and animal health began and with this period, the possibility of more effective control and treatment of infectious diseases was born. Discovered by Alexander Fleming in 1929, penicillin was started to be produced for commercial purposes in the 1940s and the first antibiotic that gave successful results in the treatment of various infectious diseases was found. Intense research has been done on antibiotics in the period that has passed until today. As a result of these studies, many new antibiotics have been found and they have found wide application areas in the treatment of bacterial, viral, fungal and parasitic diseases of humans and animals, infectious diseases, prevention and growth accelerators in animals.

Günümüzde toplum sağlığını ilgilendiren önemli sorunlardan biri de toplumun dengeli ve yeterli beslenmesinin sağlanmasıdır. Bir taraftan toplumun yeterli ve dengeli beslenmesi için besin üretiminin arttırılması, diğer taraftan besin maddelerinin tüketiciye sağlıklı koşullarda ulaştırılmasının sağlanması gerekmektedir. Tüketilen gıdaların insan sağlığı bakımından güvenilir olması bütün dünyada ve ülkemizde en dikkati çeken haberler arasında yer almaktadır. Çağdaş anlamda besin kontrolu ve teknolojisi, rutin muayeneler üzerinde, besin maddelerinde bulunması olasılığından bahsedilen mikroorganizma ilaç ve toksik madde kalıntılarının saptanmasını gerektirmektedir. Bu yazıda özellikle çiftlik hayvanlarının yetiştirilmesinde kullanılan antibiyotiklerin kullanım amaçları ve bu kullanımın insan sağlığına etkisi üzerinde durulacaktır. Antibiyotikler genel bir tanım olarak bir mikroorganizma tarafından oluşturulan ve diğer mikroorganizmaları öldürerek veya üremelerini önleyerek hayvan ve insan sağlığına zarar vermelerini engelleyen maddelerdir. Antibiyotikler öncelikle bakteriyel etkenlerden ileri gelen;hayvan ve insanların pek çok enfeksiyöz hastalığın sağaltımında başarılı sonuçlar vermektedir. Son yıllarda bakteriyel enfeksiyonlar' dışında paraziter, fungal ve viral enfeksiyonların sağaltımında da başarılı sonuçlar veren antibiyotikler elde edilmektedir. İnsan ve hayvanlarda enfeksiyöz hastalıkların sağaltımında kullanılacak ilaçların, doğrudan hastalık etkenini etkilemesi, sağaltılan kişi veya hayvanın sağlığına hiç zarar vermemesi öncelikle aranılan bir özelliktir. Bu önemli özelliğe sahip maddelerin elde edilmesi ancak çok uzun araştırmalar sonunda gerçekleşebilmiştir.Tıp tarihinde ilk başarılı, spesifik etkili madde, 20. yüzyılın başlarında Paul Ehrlich tarafından "Sihirli mermi" olarak tanıtılan, arsenik içeren bir sentetik organik bileşiktir. Sifilis ve diğer spiroketal enfeksiyonların· sağaltımında etkili olan bu bileşik ümit verici olmakla beraber, yan etkisi nedeniyle istenileni verememiştir. 1940'lı yıllarda insan ve hayvan sağlığını etkileyen pek çok enfeksiyöz hastalığa karşı antibiyotiklerin kullanım dönemi başlamış ve bu dönem ile enfeksiyöz hastalıkların daha etkili kontrol ve sağaltım olanağı doğmuştur. 1929 yılında Alexander Fleming tarafından keşfedilen penicillin, 1940'lı yıllarda ticari amaçla üretilmeye başlanmış ve çeşitli enfeksiyöz hastalığın sağaltımında başarılı sonuçlar veren ilk antibiyotik bulunmuştur. Günümüze kadar geçen süre içinde antibiyotikler üzerinde yoğun araştırmalar yapılmıştır. Bu çalışmalar sonu çok sayıda yeni antibiyotikler bulunmuş ve bunlar insan ve hayvanların bakteriyel, viral, fungal ve paraziter hastalıklarında sağaltımda, enfeksiyöz hastalıklarda, korunma ve hayvanlarda büyümeyi hızlandırıcı olarak da geniş uygulama alanı bulmuşlardır.