Kirli bir ırmağı arındıran deniz olma istenci: Nietzsche’nin ahlaki iyilik ve kötülüğe yönelik eleştirileri

Abstract

Nietzsche’nin felsefesinin önemli kısmını ahlaka ve özellikle iyilik ile kötülük değerlerine bağlı eleştirisi oluşturur. Ahlak felsefesi tarihini bu kavramların yalnızca temellendirilmeleri olarak gören Nietzsche’ye göre asıl yapılması gereken onları temellendirme çabasının arkasında istenci incelemektir. Bu anlamda Nietzsche söz konusu istencin arkasında insanları vicdan azabına mahkûm etme, makul, istikrarlı, kontrol edilebilir, edilgin kılma amacını görür. Ahlak felsefesi tarihinde bu amaç altında değerlerin karşıtlığı, sorumluluk, kendibaşınalık, tözsellik, ego, özgür istenç gibi kavramlara içgüdü karşıtlığına, eylem-eyleyen ayrımına ve dil metafiziğine başvurulmuştur. Bu bağlamda Nietzsche’ye göre décadence değerleri ortaya çıkmıştır. Bu değerlerin kaçınılmaz sonu ise nihilizmdir. Nihilizmi aşmak için ise değerlerin yeniden değerlendirilmesi ve güç istenci ile Übermensch perspektifinden yeni değerlerin oluşturulması gerekmektedir. Bu çalışmada Nietzsche’nin bu konuda izlediği yol incelenmektedir.

An important part of Nietzsche’s philosophy is his criticism of morality and especially of the values of good and evil. According to Nietzsche, who sees the history of moral philosophy as the mere justification of these concepts, what really needs to be done is to examine the will behind the effort to justify them. In this sense, Nietzsche sees behind this will the purpose of condemning people to remorse of conscience, making them reasonable, stable, controllable, passive. In the history of moral philosophy, concepts such as the opposition of values, responsibility, thing-in-itself, substantiality, ego, free will, the opposition of instinct, the action-actor distinction and the metaphysics of language have been used for this purpose. In this context, according to Nietzsche, décadence values emerged. The inevitable end of these values is nihilism. In order to overcome nihilism, it is necessary to re-evaluate values and create new values from the perspective of the will to power and Übermensch. This study examines Nietzsche’s path in this regard.