Fen Bilimleri Doktora Tezleri / PhD Dissertations
Permanent URI for this collectionhttps://hdl.handle.net/11452/23
Yasal Uyarı ⚠️ Araştırmacılar, tezlerin tamamı veya bir bölümünü yazarın izni olmadan ticari veya mali kazanç amaçlı kullanamaz, yayınlayamaz, dağıtamaz ve kopyalayamaz. BUU Akademik Açık Erişim Web Sayfasını kullanan araştırmacılar, tezlerden bilimsel etik ve atıf kuralları çerçevesinde yararlanırlar.
Browse
Browsing by Author "0000-0001-5279-1164"
Now showing 1 - 1 of 1
- Results Per Page
- Sort Options
Item Uluabat Gölünde yakalanan Esox lucius, L., 1758; Scardinius erythropthalmus, (L., 1758), Carassius gibelio, (Bloch, 1782) balık türlerinin farklı dokularındaki osmoregülasyon enzim aktivitelerinin su kalite değişkenleri ile birlikte irdelenmesi(Bursa Uludağ Üniversitesi, 2023) Kesmez, Ceren Özlem; Dalkıran, Nurhayat; Bursa Uludağ Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü/Biyoloji Anabilim Dalı.; 0000-0001-5279-1164Sucul ekosistemler için tehdit oluşturan kirleticilerin bir RAMSAR alanı olan Uluabat Gölün’deki Scardinius erythrophthalmus, (L.,1758) (kızılkanat), Esox lucius, L.,1758 (turna) ve Carassius gibelio, (Bloch, 1782) (gümüşi havuz balığı) osmoregülasyon sistemine etkisi araştırılmış ve tatlısu balıkları için hassas bir biyoindikatör olarak kullanılabilme potansiyeli değerlendirilmiştir. Bu amaçla ATPaz enzimleri belirteç olarak kullanılmış ve bazı çevresel değişkenler ile kıyaslanmıştır. 2017 yaz, 2018 sonbahar, 2019 ilkbahar ve 2020 kış dönemleri olmak üzere beş istasyondan alınan su örneklerinde bazı ağır metaller ile suyun fizikokimyasal özellikleri belirlenmiştir. Balık türlerinin kas, solungaç ve bağırsak dokularında Na+ -K + -ATPaz, Ca+ -ATPaz ve Mg+ - ATPaz aktiviteleri tespit edilmiş, suyun fizikokimyasal özellikleri ve ağır metaller ile kıyaslanmıştır. Uluabat Gölü Carlson Trofik Seviye indeksi’ne göre değerlendirildiğinde, toplam azot ve toplam fosfor’a göre hiperötrofik, toplam klorofil-a değerine göre ise ötrofik karakterde tespit edilmiştir. Su örneklerinde hangi çevresel değişkenlerin önemli olduğunu belirlemek için faktör analizi kullanılmıştır. Analiz sonunda dört faktör yükü belirlenmiş ve bu faktörler toplam varyansın %85,469’sını açıklamıştır. Al, As, B, Fe, Mn gibi bazı ağır metallerin 1. eksende pozitif faktör yükü oluşturması havzada yapılan madencilik faaliyetlerinin göl su kalitesi üzerinde olumsuz etki yaptığını işaret etmektedir. Kruskal-Wallis ve PERMANOVA sonuçları enzim aktivitelerinin balık türlerine ve çalışılan doku tiplerine göre anlamlı farklılık gösterdiğini açıklamaktadır. En yüksek bağırsak Na+ -K + -ATPaz aktivitesi C. gibelio’da, kas Ca+ -ATPaz aktivitesi E. lucius’ta ve solungaç Na+ -K + -ATPaz aktivitesi S. erythrophthalmus’da tespit edilmiştir. Spearman Rank korelasyon analizine göre C.gibelio bağırsak Na+ /K+ -ATPaz aktivitesi ile Al, Fe ve Bor arasında anlamlı pozitif ilişki tespit edilmiş, Al, Fe ve Bor miktarı arttıkça Na+ /K+ -ATPaz aktivitesinin de arttığı belirlenmiştir. E.lucius ve S. erythropthalmus dokularında ise sudaki As ve Mn gibi ağır metallerin artması ile genel olarak enzim aktivitelerinde azalma gözlemlenmiştir. Üç balık türünde de Mn, Zn ve As ile ATPaz aktiviteleri arasında anlamlı negatif ilişki tespit edilmiş, metal miktarı arttıkça dokuların ATPaz aktiviteleri azalmıştır.